جهان با همه فراز و فرودهایش در ۲۰۱۷ قدم به سال جدید میلادی گذاشت. در روزهای اخیر بسیاری از رسانههای جهان تلاش کردهاند تحولات سیاسی و اقتصادی در سال ۲۰۱۸ را مورد پیشبینی و ارزیابی قرار دهند. ازجمله روزنامه فایننشال تایمز با طرح ۲۰ پرسش اساسی به تحلیل حوادث آینده پرداخته است. از نگاه این روزنامه جنگ تجاری آمریکا و چین در سال جدید آغاز خواهد شد. همچنین با پیروزی دموکراتها در انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا احتمالا روند تحقیقات از مداخله روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ وارد فاز جدیتری خواهد شد و این چنین پروسه ردصلاحیت ترامپ کلید خواهد خورد. در همین حال بریتانیا و ترزا می نیز پس از پشت سرگذاشتن عصر بیثباتیهای سیاسی احتمالا وارد دوره جدیدی از ثبات و آرامش میشوند. در کنار رویدادهای داغ سیاسی که در سال ۲۰۱۸ میلادی به کانون توجهات مبدل خواهند شد، روند بازارهای جهانی ازسوی تحلیلگران در پنج حوزه مورد پیشبینی قرار گرفته است. جمعبندی نظرات کارشناسان در رابطه با این پنج حوزه، از تداوم روند نزولی شاخص دلار با فضای تورمی در آمریکا، چشمانداز افزایشی برای نفت خام و اونس طلا، کاهش دمای سیاست پولی بانکهای مرکزی مهم دنیا بهجز بانک ژاپن، افزایش محدود بازدهی اوراق خزانه بلندمدت آمریکا و تداوم رشد بازارهای سهام حکایت دارد.
تیم پیشبینیکنندگان «فایننشال تایمز» ۲۰۱۷ قابل اتکایی داشت. البته برخی پیشبینیهای سال ۲۰۱۷ این تیم نظیر کاهش ارزش بازار سهام آمریکا، توانایی مدیریت دولت ونزوئلا برای جلوگیری از ورشکستگی و ساخت دیوار مرزی آمریکا-مکزیک از سوی ترامپ نادرست بود. در مجموع از میان ۱۹ پرسش سال گذشته به ۱۵ مورد پاسخ صحیح داده شد (پاسخگویی پرسش بیستم در مورد کرهشمالی دشوار بود). گفتنی است بخش پیشبینی وقایع سال آینده «فایننشالتایمز» این امکان را برای هر یک از خوانندگان فراهم ساخته تا پاسخ ۲۰ پرسش سال آینده را بر مبنای دانش خود پیشبینی کنند. به گزارش «گروه اقتصاد بینالملل دنیای اقتصاد» پاسخ این ۲۰ پرسش بر مبنای تحلیل پیشبینیکنندگان «فایننشال تایمز» به قرار زیر است.
۱- آیا در سال ۲۰۱۸ ترزا می نخستوزیر باقی میماند؟
بله. ترزا میتا حدودی اعتبار خود را در انتخابات از دست داد؛ اما در چند ماه اخیر وضعیت مساعدتر بوده است. نهایی کردن قرارداد جدایی برگزیت، امنیت شغلی کوتاهمدت را در انگلیس تضمین کرده است. تا زمانی که فرآیند برگزیت در سال ۲۰۱۹ به اتمام برسد یا درخواست جایگزین دیگری اتخاذ شود، حزب «محافظهکار» او را در قدرت نگه خواهد داشت.
۲- آیا اقتصاد انگلیس آهستهترین رشد اقتصادی را در میان «گروه ۷» تجربه خواهد کرد؟
خیر. البته این امکان وجود دارد. در دسامبر ۲۰۱۷، رشد اقتصادی انگلیس ۵/ ۱ درصد برای سال ۲۰۱۸ پیشبینی شد. این درحالی است که رشد اقتصادی ژاپن و ایتالیا کمتر از ۳/ ۱ درصد پیشبینی شده است. بنابراین احتمال اینکه انگلیس پایینترین رشد اقتصادی را در میان اقتصادهای «گروه ۷» در سال آینده تجربه کند، کم خواهد بود.
۳- آیا امانوئل مکرون تعهد صدراعظم آلمان را برای بودجه ناحیه یورو خواهد گرفت؟
خیر. گرچه ممکن است آنگلا مرکل تامین مالی اندک سرمایهگذاری را در ناحیه یورو بپذیرد، اما این میزان بسیار کمتر از تصورات رئیسجمهوری فرانسه است. امانوئل مکرون خواهان نقشه راهی برای بودجه اتحادیه اروپا – معادل چند درصد تولید این ناحیه – است. گرچه مرکل ممکن است با مکرون همنظر باشد، اما انتخابات فدرال پیشرو تصمیمگیریهای او را محدود ساخته است.
۴- آیا دموکراتها اکثریت مجلس نمایندگان آمریکا را در انتخابات میاندورهای بهدست خواهند آورد؟
بله. دموکراتها به منظور تصاحب اکثریت نمایندگان نیاز به ۲۴ کرسی دیگر دارند. در این رابطه دموکراتها باید منتظر برگزاری انتخابات در ۱۲ منطقه دموکرات (که ترامپ در سال گذشته برنده شد) و ۲۳ ناحیه جمهوریخواهی که به هیلاری کلینتون رای دادند (در کنار یکی دو ناحیه دیگر) بمانند. گرچه دموکراتها به آمار و ارقام امیدوار نیستند، اما روند تاریخی به نفع آنها است. حزب رئیسجمهور همواره تعدادی از کرسیهای مجلس را در انتخابات میاندورهای از دست میدهد. این اتفاق زمانی که نرخ محبوبیت رئیسجمهوری کمتر از ۵۰ درصد است، محتملتر است.
۵- آیا پروسه رد صلاحیت ترامپ آغاز خواهد شد؟
بله. دموکراتها در انتخابات میاندورهای ماه نوامبر، اکثریت صندلیهای مجلس نمایندگان را تصاحب میکنند. گرچه نمایندگان پیروز تا ژانویه ۲۰۱۹ در مجلس مستقر نخواهند شد؛ اما آنها زمان را برای فراهم کردن مدارک قضایی هدر نخواهند داد.
۶- آیا ترامپ جنگ تجاری با چین را آغاز خواهد کرد؟
بله. در سال ۲۰۱۸ رئیسجمهور ترامپ برخی از وعدههای حمایتگرایانه خود علیه چین را عملی خواهد کرد. محتملترین اقدام در این زمینه گزارشهای رسمی خواهد بود که دولت ترامپ درباره سرقت مالکیتهای معنوی و یارانه به تولیدات فولاد و آلومینیوم چینیها منتشر خواهد کرد. همچنین بهنظر میرسد دونالد ترامپ برخی اقدامات مقابلهگرایانه همچون افزایش تعرفهها را در دستور کار قرار خواهد داد. البته شروع جنگ تجاری به چگونگی واکنش چین بستگی دارد. مقابله به مثل چین در افزایش تعرفهها یا شکایت از آمریکا در «سازمان تجارت جهانی» نشانهای از شروع جنگ تجاری خواهد بود.
۷- آیا رشد اقتصادی چین فراتر از ۵/ ۶ درصد خواهد شد؟
بله. حتی اگر رشد اقتصادی حقیقی به این مقدار نرسد. گمانهزنی درباره نرخ رشد اقتصادی حقیقی در چین یک صنعت کوچک از اقتصاددانان متخصص را ایجاد کرده است (در مقابل آمارهای رسمی). آمارهای رسمی بهطور عجیبی باثبات و هموار هستند. بهنظر میرسد مسوولان به منظور رسیدن به نرخ هدف این آمار و ارقام را دستکاری میکنند. حتی اگر رشد اقتصادی در ۲۰۱۸ پرنوسان باشد، نرخ رسمی در پایان این سال بالاتر از ۵/ ۶ درصد خواهد بود.
۸- آیا بانک مرکزی ژاپن سیاست پولی انقباضی اتخاذ خواهد کرد؟
خیر. از آنجاکه فدرال رزرو سیاست انقباضی اتخاذ میکند و شکاف نرخ بهره با ژاپن را افزایش میدهد، بانک مرکزی ژاپن شرایط سختی در سال ۲۰۱۸ خواهد داشت. اما هاروهیکو کورودا، رئیس بانک مرکزی ژاپن تصمیم گرفته است نرخ بهره را تنها در واکنش به یک عامل افزایش دهد: تورم. با توجه به تغییرات سطح قیمتها، نرخ بهره در انتهای سال ۲۰۱۸ بالاتر از ابتدای سال نخواهد بود.
۹- آیا رشد در اقتصادهای نوظهور فراتر از ۵درصد میشود؟
بله. با توجه اینکه به احتمال زیاد فدرال رزرو آمریکا در چندین نوبت نرخ بهره را در سال ۲۰۱۸ افزایش خواهد داد، تجارت در اقتصادهای نوظهور پرنوسان خواهد بود. در این رابطه اما میانگین رشد اقتصادی در اقتصادهای نوظهور تحت تاثیر رونق اقتصادی در روسیه و چین به ۵ درصد خواهد رسید.
۱۰- آیا نخستوزیر هند سیاستهای غیرمعمول اقتصادی را دنبال خواهد کرد؟
بله. ممنوعیت استفاده از اسکناسهای باارزش شوکی بزرگ و اختلالی جدی برای اقتصاد هند محسوب میشد، سیاستی که ابتکار نارندرا مودی بود. اما این اقدام، تصویری از رهبری قاطع که مصمم به مبارزه با فساد است برای او ایجاد کرد. با توجه به اینکه انتخابات عمومی بعدی هند در سال ۲۰۱۹ قرار است برگزار شود، نارندرا مودی از هیچ اقدامی برای جلب نظر رایدهندگان دریغ نخواهد کرد.
۱۱- آیا نخستین عرضه عمومی سهام شرکت آرامکو عربستان در بازارهای بینالمللی صورت خواهد گرفت؟
خیر. سهام شرکت آرامکو در بازارهای سهام محلی منتشر خواهد شد، گرچه انتشار سهام بینالمللی این شرکت بعید است. دونالد ترامپ لابیهایی در نیویورک و لندن صورت داده و ملاحظاتی برای بازارهای هنگکنگ و توکیو در جریان است. اما به نظر میرسد سعودیها سیاست فروش خصوصی را برگزینند یا اینکه بخواهند در آینده سهام این شرکت را در بازارهای بینالمللی به فروش برسانند.
۱۲_ آیا خوزه آنتونیو میده رئیسجمهور بعدی مکزیک خواهد بود؟
بله. آنتونیو میده کاندیدای فعلی «حزب انقلابی نهادی» برای انتخابات ریاستجمهوری مکزیک است. اصلیترین رقیب او آندرس مانوئل لوپز ابرادور، نامزد چپگرای است.خوزه آنتونیو میده اما برتریهای بیشتری دارد. البته او که پیش از این وزیر دارایی مکزیک بوده است، پس از جهش تورم و افزایش ۲۰ درصدی قیمت بنزین مجبور است نظر مردم را جلب کند.
۱۳- آیا انتخاباتی عادلانه در زیمبابوه برگزار خواهد شد؟
خیر. پس از پایان ۳۷ سال حکومت رابرت موگابه، امرسون امنانگاگوا قول برگزاری انتخاباتی آزاد را در سال ۲۰۱۸ داده است. البته یک مشکل وجود دارد: او ممکن است در انتخابات بازنده شود. در این رابطه او حداقل باید وانمود کند انتخابات عادلانه است، چراکه به کمکهای مالی برای بهبود وضع اقتصادی نیاز دارد.
۱۴- آیا بدون حلوفصل اساسی (همچون فروش سیانان)، ادغام «ایتیاندتی» و «تایم وارنر» اتفاق میافتد؟
بله. دولت آمریکا برای دههها نتوانسته هیچ ادغام عمودی –دو شرکت که در مراحل متفاوت تولید یک محصول مشابه فعالیت دارند برای کاهش هزینهها ادغام میشوند – را به سرانجام برساند.براساس ادعاهای وزارت دادگستری آمریکا «ادغام عمودی» نگرانیهای کمتری نسبت به «ادغام افقی» - شرکتهایی که در مرحله مشابه از تولید یک محصول فعالیت دارند برای افزایش سود یا سهم بازار ادغام میشوند – دارد.
۱۵- آیا تولید مدل ۳اس تسلا فراتر از ۲۵۰هزار دستگاه خواهد رسید؟
خیر. این تولیدکننده خودروهای الکتریکی مستقر در ایالت کالیفرنیا آمریکا، قول داد تا ۴۰۰هزار از مدل جدید خود را در سال ۲۰۱۸ تولید کند. آخرین هدف تولیدی این شرکت اما بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دستگاه است. نقص جدی در تولید باتری یکی از محدودیتهای تسلا برای افزایش تولید است.
۱۶- آیا شاخص «اساندپی ۵۰۰» سال آینده را بالاتر از ۲۶۵۰ واحد به پایان میرساند؟
بله. نکات مثبت بسیاری وجود دارد: بازدهیها، رشد اقتصادی و کاهش مالیاتها در آمریکا. این عوامل اما تاکنون شناسایی شدهاند. بر اساس استانداردهای تاریخی، سهمها بسیار گران بهنظر میرسند، اما این وضعیت اطلاعاتی از جریانات کوتاهمدت نمیدهند.
۱۷- آیا بازدهی اوراق ۱۰ ساله خزانهداری به بالاتر از ۳ درصد در انتهای سال میرسد؟
خیر. گرچه استراتژیستهای والاستریت پیشبینی کردهاند نرخ استقراض دولت در سال جدید به بالاتر از ۳ درصد میرسد، اما عواملی که موجب کاهش تورم و بازدهی اوراق قرضه میشوند دستکم گرفته شدهاند.
انتظار میرود فدرال رزرو حداقل سه بار نرخ بهره را در سال جدید افزایش دهد، با این حال بازدهی اوراق قرضه فراتر از ۳درصد نخواهد شد.
۱۸- آیا نفت سال ۲۰۱۸ را بالاتر از قیمت ۷۰دلار برای هر بشکه به پایان میرساند؟
بله. بهنظر میرسد در سال جدید محدودیتهای عرضه و ریسکهای سیاسی در کنار کاهش تولیدات عرضهکنندگان جهانی همچنان ادامه خواهد یافت. اما آیا اینکه قیمت نفت بالاتر از ۷۰دلار باقی خواهد ماند یا خیر به اشتیاق روسیه برای حمایت از کاهش تولید عربستان – در واکنش به افزایش عرضه نفت شیل آمریکا – بستگی دارد.
۱۹- آیا ثبات و نقدینگی بازارهای آتی بیتکوین توسعه خواهد یافت؟
خیر. در یک صورت این اتفاق میافتد: بعد از شروع آزمایشی همراه با موانع دادوستد فراوان، قراردادهای آتی بیتکوین به آرامی منابع مالی نهادی را جذب خواهند کرد. البته از آنجا که هماهنگیهایی برای برگزاری جلسهای در سنا برای بررسی دستکاری در این بازارها صورت گرفته، قیمتهای آتی کمتر از قیمتهای آنی خواهند شد، اتفاقی که موجب فروش گسترده این قراردادها میشود.
۲۰- آیا تیمهای فوتبال به غیر از برزیل، آلمان و اسپانیا میتوانند قهرمان جامجهانی شوند؟
خیر. تاکنون ۲۰ دوره جامجهانی برگزار شده است. در این باره برزیل با ۵ و آلمان با ۴ قهرمانی، اصلیترین مدعیان رقابت سال آینده هستند. امتیاز میزبانی نیز تاکنون به ۶ کشور میزبان این رقابتها کمک کرده است تا قهرمان شوند. اما امسال مسابقات در روسیه برگزار میشود، کشوری که در حال حاضر پایینترین رتبه فیفا را در میان کشورهای شرکتکننده دارد. در ۵۰ سال گذشته نیز تنها یک تیم توانسته برای اولین بار قهرمان این رقابتها شود که میزبان هم نبوده و آن هم اسپانیا است!