بورس تهران در جریان معاملات روز گذشته ضمن ثبت نهمین رشد متوالی شاخص، با جهش ۳۱۱۳ واحدی، وارد کانال ۱۱۵ هزار واحدی شد. ارزش معاملات خرد نیز با حضور پرشور معامله‌گران حقیقی به رقم کم‌سابقه ۹۲۳ میلیارد تومان رسید. در نتیجه، رکورد معاملات پس از ۵۰ ماه شکست. به نظر می‌رسد در حال حاضر بخش زیادی از سرمایه‌گذاران با شبیه‌سازی وضعیت کنونی بازار با سال‌های نه چندان دور، به سمت این بازار سرازیر شده‌اند. در این میان غلبه نگاه تحلیلی در میان معامله‌گران نشان می‌دهد بازار سهام همچنان تا بروز رفتارهای هیجانی فاصله دارد.

نماگر بورس تهران طی معاملات روز گذشته، با ثبت نهمین رشد متوالی در کارنامه بازار سهام، وارد کانال ۱۱۵ هزار واحدی شد. رشد ۳۱۱۳ واحدی شاخص کل سهام، این نماگر را در سطح ۱۱۵ هزار و ۱۷۴ واحدی قرار داد. با احتساب این رشد ۸/ ۲ درصدی، بازدهی بورس تهران از ابتدای سال تاکنون به ۶/ ۱۹ درصد رسید. از نکات قابل توجه این روز شکستن رکورد ۵۰ ماهه ارزش معاملات آن هم به دلیل افزایش فعالیت بازیگران خرد بازار بود. شرایطی که عمدتا از تجربه بورس‌بازان از رشد نرخ‌ها در بازارهای موازی و تصور تکرار این الگو در بازار سهام نشات می‌گیرد. در عین حال به نظر می‌رسد در حال حاضر بخش زیادی از سرمایه‌گذاران با شبیه‌سازی وضعیت کنونی بازار با سال‌های نه چندان دور، به سمت این بازار سرازیر شده‌اند. در مجموع اما آنچه عیان است رشد کنونی بازار بر اساس مولفه‌های بنیادی و نگاه تحلیل‌محور فعالان بازار است. شرایطی که نشان می‌دهد بازار سهام همچنان تا بروز رفتارهای هیجانی فاصله داشته و نقدینگی بیشتری برای جذب به بازار وجود دارد.

رکورد ۵۰ ماهه دادوستد سهام

 با پایان یافتن معاملات روز گذشته، ارزش دادوستدهای خرد سهام در بورس به رقم چشمگیر ۹۲۳ میلیارد تومان رسید. این بیشترین ارزش معاملات سهام از اسفند ۹۲ محسوب می‌شود که در نوع خود، رکوردی منحصر به فرد است. این نقدینگی عمدتا از سوی سهامداران خرد به معاملات سهام تزریق شده است. نگاهی به عملکرد بازیگران سهام در روز گذشته به خوبی شاهد این مدعا است. دیروز خالص خریدی به میزان ۲۲۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان و به نفع بازیگران حقیقی بازار رقم خورد. این دهمین روز غلبه سهامداران خرد در سمت خرید سهام بود. حضور این معامله‌گران در اکثر نمادها به ویژه نمادهای زیرمجموعه گروه فلزی و معدنی و همچنین بزرگان پتروشیمی بود که زمینه رشد پرشتاب شاخص سهام را فراهم آورد.

نقش پررنگ نمادهای گروه فلزات اساسی در ثبت رکورد دیروز ارزش معاملات خرد سهام، همچنان کاملا محسوس بود. به‌طوری که حدود ۴۰ درصد از جریان نقدینگی، جذب سهام این گروه به خصوص نماد معاملاتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان شد. دیروز ارزش معاملات «فولاد» به رقمی فراتر از ۱۳۴ میلیارد تومان رسید و بیشترین اثر مثبت بر محاسبه شاخص نیز به نام این سهم رقم خورده است. تقاضای قدرتمند برای محصولات فولادی در بورس کالا در کنار روند نرخ‌ها در بازار ارز، عامل اصلی رشد قابل‌ملاحظه تقاضا در تمامی نمادهای گروه فلزات ارزیابی می‌شود.

رکوردشکنی بورس و حافظه تاریخی معامله‌گران

روند معاملات دیروز بورس تهران و شکسته شدن رکورد ۵۰ ماهه این متغیر، حاکی از ورود نقدینگی جدید به بازار سهام است. وضعیتی از تجربه رشد در بازارهای موازی و تصور تکرار این الگو در بازار سهام نشات می‌گیرد. در عین حال به نظر می‌رسد بخش زیادی از سرمایه‌گذاران با شبیه‌سازی وضعیت کنونی بورس با شرایط اقتصادی کشور در سال‌های ۹۰ و ۹۱ و سپس جهش قیمت‌ سهام در سال ۹۲ به سمت این بازار سرازیر شده‌اند. در سال‌های ۹۱-۹۰، دلار مسیر صعودی پرشتابی را در پیش گرفته بود. در ابتدای این مسیر، سیاست‌گذار در تصمیمی عجیب، اقدام به یکسان‌سازی نرخ دلار در بهمن‌ماه سال ۹۰ در سطوح پایین‌تر از نرخ بازار کرد. در شرایط کنونی نیز سیاست‌گذاران در حالی همان الگو را برای کاهش تب وتاب ارز به کار گرفته‌اند که شاهد شکست این سیاست در تجربه پیشین اجرای این اقدام بودند. در مجموع می‌توان اینگونه برداشت کرد که الگویی کنونی حکم بر اقتصاد ایران، شباهت بسیاری با وضعیت کشور در سال ۹۰ و ۹۱ دارد.روندی که البته اثر خود را یک سال بعد در معاملات سهام برجا گذاشت.حالا اما رشد دلار، زودتر از موعد مورد انتظار، اثرات خود را در صورت‌های مالی شرکت‌ها و همچنین معاملات بورس کالا نشان داده و سبب واکنش سریع‌تر فعالان بازار به این موضوع شده است.

رشد تحلیلی یا حبابی؟

همانطور که اشاره شد بخشی از رشد فعلی بازار سهام به حافظه تاریخی بازار باز می‌گردد. در سال‌ ۹۲ نیز شاهد رشد بازار در کنار رشد ارزش معاملات خرد سهام بودیم. رشدی که بر اساس عوامل واقعی رخ داد و به این ترتیب تا بازه قابل‌تاملی، خبری از حبابی‌ شدن معاملات و قیمت‌ها نبود. در حال حاضر نیز حتی در رشد‌های ۳ هزار واحدی شاخص اصلی بازار، نگاه به عوامل بنیادی و مولفه‌های تحلیلی خودنمایی می‌کند.برای درک بهتر این موضوع توجه نسبی سهامداران به تفکیک صنایع مورد اقبال مثال خوبی است. روز گذشته تمامی سهام بورسی با صف‌های طولانی خرید همراه نشدند و حتی معامله‌گران میان گروه‌های مختلف دلاری بازار نیز تفکیک قائل شدند. این موضوع نشان می‌دهد که همچنان ته‌مایه‌های تحلیلی در معاملات سهام بورسی وجود دارد.(البته طبیعتا در این فضا برخی از سرمایه‌گذاران بدون داشتن نگاه تحلیلی به گردونه معاملات پیوسته‌اندکه به دلیل رکورد شکنی‌های اخیر بازار چندان کاملا قابل توجیه است).

به‌هرحال توجه به سهام با پشتوانه بنیادی خود می‌تواند حاوی دو پیام مهم باشد. اول اینکه بورس تهران همچنان تا بروز رفتارهای هیجانی فاصله دارد. این مهم شاید به وجود بازیگران حرفه‌ای در شرایط کنونی بازار باز می‌گردد. سرمایه‌گذارانی که باداشتن دید تحلیل‌محور، نقدینگی جدیدی به بازار تزریق کرده‌اند.در عین حال یافته‌ها نشان می‌دهد همچنان پول‌های خرد زیادی در بین عموم مردم وجود دارد که هنوز وارد بازار سهام نشده است. این موضوع می‌تواند پتانسیل بزرگ‌تری برای جذب نقدینگی به وجود بیاورد.

شروع ضعیف در بازار جهانی

روز گذشته سهام کالایی بورس تهران، بیشترین نقش را در روند صعودی نماگر این بازار بر عهده داشتند. این در حالی است که در نخستین روز معاملات هفتگی بازارهای جهانی، شاهد ریزش قیمت فلزات اساسی بودیم. به این ترتیب روی که هفته گذشته کانال ۳ هزار دلاری را واگذار کرده بود، دیروز با کاهش محسوس ۷/ ۱ درصدی، به کانال ۲۸۰۰ دلاری نزول کرد. مس اما نوسانات محدودی را تجربه کرد و در نهایت در محدوده ۶۸۰۰ دلاری باقی ماند.

این در حالی است که صبح روز گذشته شاهد رشد نسبی قیمت فلزات در بازارهای جهانی بودیم. وضعیتی که به سیاست انبساطی جدید بانک مرکزی چین، مبنی بر کاهش ۵/ ۰ درصدی سپرده‌های قانونی بانک‌ها باز می‌گشت. موضوعی که می‌تواند تا ۱۰۰ میلیارد دلار نقدینگی جدید برای اقتصاد چین فراهم آورد. این موضوع می‌توانست محرکی برای رشد قیمت کامودیتی‌ها باشد. با وجود این انتشار خبری در زمینه تصمیم جدید خزانه‌داری آمریکا برای مقابله تجاری با چین، سبب خنثی شدن اثر تصمیم افزایش نقدینگی چین شد. انتشار این خبر بار دیگر به افزایش نگرانی‌ها در زمینه جنگ تجاری آمریکا و چین دامن زد و سرمایه‌گذاران را به سوی دارایی‌های امنی همچون ین ژاپن سوق داد. در پی این امر ارزش دلار آمریکا در برابر ین ژاپن به کمترین سطح در دو هفته اخیر رسید و بازارهای کالایی نیز شاهد ریزش قیمت‌ها بودند.

نفت نیز دیروز پس از جهش پایان هفته گذشته، دیروز شاهد کاهش حدود دو درصدی شاخص برنت بود. آغاز روند شناسایی سود پس از جهش قیمت در روز جمعه و همچنین اظهار نظر برخی موسسات مالی در زمینه تاثیر افزایش تولید اوپک بر بازار نفت، از دلایل افت قیمت در معاملات روز گذشته به حساب می‌آید. ورود نقدینگی جدید به گروه‌های کالایی بورس تهران اما سبب خنثی شدن اثر قیمتی بازارهای جهانی بر روند معاملاتی این سهام شد.

 لغو معاملات محصولات «فولاد» در بورس کالا

روز گذشته فعالان بازار شاهد لغو عرضه ورق گرم فولاد مبارکه در راستای تلاش برای کنترل هیجان بازار بودند. فولاد مبارکه اصفهان در معاملات روز گذشته خود در بورس کالا اقدام به عرضه سلف تختال و مچینگ ۴ محصول کرد. همچنین با وجود انتشار اطلاعیه عرضه ورق گرم B اما معاملات این محصول صورت نگرفت و به روز سه‌شنبه موکول شد. همچنین این شرکت دیروز با عرضه ۱۴۰ هزار تن ورق گرم B به‌صورت مچینگ رکورد جدیدی را در حجم عرضه شده این محصول به ثبت رساند. پیش از این سقف حجم عرضه شده این محصول در معاملات مچینگ ۱۲۳ هزار و ۶۲ تن در تاریخ ۲۴ آبان ۹۵ بود.

 صنایع بورسی زیر ذره‌بین

بررسی روند صنایع بورسی در روز گذشته نشان می‌دهد از ۳۸ ‌صنعت مورد بررسی، شاخص ۲۲ صنعت با رشد همراه شد و ۱۲ صنعت نیز معاملات روزانه خود را با افت شاخص پشت سر گذاشتند (شاخص ۴ صنعت بدون تغییر ماند). بیشترین بازدهی‌های دیروز بورس تهران (معادل ۹/ ۷ درصد) از آن گروه محصولات کاغذی با دو نماد «چکارن» و «چکاوه» شد. نماد معاملاتی شرکت کارتن ایران دیروز پس از رفع تعلیق با رشد ۱۱ درصدی در قیمت ۷۹۹۹ ریال بازگشایی شد. پس از این گروه، صنایع کالایی بورس تهران، بیشترین رشد روزانه را تجربه کردند. به این ترتیب گروه پتروشیمی‌ها با رشد ۹/ ۴ درصدی، فلزات اساسی با افزایش ۶/ ۴ درصدی شاخص و معدنی‌ها با کسب بازدهی ۴/ ۴ درصدی در صدر دیگر صنایع بورسی قرار گرفتند. در مقابل گروه زراعت و خدمات وابسته در قعر جدول بازدهی روزانه قرار گرفت. فلزی‌ها در این روز بیشترین حجم و ارزش معاملات روزانه را با دادوستد ۷۷۲ میلیون سهمی به ارزش ۳۱۸ میلیارد تومان به خود اختصاص دادند.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد