آمارهای جدید صنعتی در اولین ماه پاییز از رشد محسوس سرمایه‌گذاری حکایت دارد. ارزیابی صورت وضعیت مجوزدهی صنعتی در ۷ ماه منتهی به مهر سال جاری اشتیاق سرمایه‌گذاران داخلی را برای دریافت جواز تاسیس نشان می‌دهد؛ به‌طوری‌که میزان جوازهای صادره به نسبت سال گذشته حدود ۲۲ درصد رشد داشته است. آمار ثبت‌شده در ماه مهر نیز حاکی از رشد بیش از ۱۳ درصدی صدور جوازهای تاسیس است. این روند مثبت در صدور پروانه‌های بهره‌برداری نیز دیده می‌شود. مطابق آمار میزان پروانه‌های بهره‌برداری نیز رشد بیش از ۲۲ درصدی را در ماه مهر ثبت کرده است.

روند صدور جواز تاسیس و پروانه بهره‌برداری در اولین ماه فصل پاییز رشد کرد. داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که روند صدور جواز تاسیس در هفت ماه منتهی به مهر نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ تعداد رشدی نزدیک به ۲۲ درصد داشته است، رشدی که در اولین ماه پاییز به بیش از ۱۳ درصد رسید. داده‌های اعلام‌شده بیانگر آن است که پروانه‌های بهره‌برداری صادره در هفت ماه منتهی به مهر نیز رشد بیش از یک درصدی داشته و این رشد در اولین ماه پاییز به بیش از ۲۲ درصد رسیده است. رشد صورت گرفته در جواز و پروانه‌های بهره‌برداری صادره، رشد اشتغال در بخش صنعت را نیز به همراه داشته است. براساس آمار اعلام شده اشتغال جوازهای تاسیس صادره در هفت ماه منتهی به مهر ماه رشدی بیش از ۲۵ درصدی را ثبت کرده و پروانه‌های بهره‌برداری نیز در این مدت رشدی نزدیک به ۹ درصد داشته‌اند.

بررسی آمار صدور جواز و پروانه‌های بهره‌برداری در اولین ماه پاییز از تغییر روند سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعتی حکایت دارد. داده‌های اعلام شده بیانگر آن است که با ورود به اولین ماه پاییز سرمایه‌گذاری برای پروانه‌های بهره‌برداری و طرح‌های صنعتی (جوازهای صادره و پروانه بهره‌برداری) روند نزولی به خود گرفته است. نزولی‌شدن رقم سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده و محقق شده در مهر سال جاری نسبت به ماه ماقبل در حالی است که صدور جواز تاسیس و پروانه بهره‌برداری در این مدت به لحاظ تعداد رشد داشته است. افت رقم  سرمایه‌گذاری در دو بخش صدور جواز و پروانه بهره‌برداری را می‌توان به گرایش سرمایه‌گذاران به طرح‌های کوچک و متوسط که نیازمند سرمایه کمتری هستند نسبت داد.  آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که هرچند در مقایسه ماه به ماه، روند سرمایه‌گذاری فروکش کرده است؛ اما روند سرمایه‌گذاری در ماه‌های گذشته موجب شده تا در ۷ ماه منتهی به مهر سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بخش صنعت رشد سرمایه‌گذاری را تجربه کند. داده‌های اعلام شده بیانگر آن است که در مهرماه امسال در مجموع ۲ هزار و ۹۲ جواز تاسیس برای متقاضیان صادر شده است که نسبت به شهریور رشدی بیش از ۱۳ درصد داشته است. رشد صدور جواز تاسیس در مدت زمان مورد بررسی در حالی است که براساس داده‌های اعلام شده سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این بخش افت ۷۶ درصدی داشته است. براساس آمار اعلام شده مجموع سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده در مهر بیش از ۱۳۰ هزار میلیارد ریال بوده است.

 از سوی دیگر در بخش پروانه بهره‌برداری (ایجادی و توسعه ای) نیز براساس آمارهای اعلام شده در مهر در مجموع ۵۷۰ فقره پروانه بهره‌برداری صادر شده است که در مقایسه با ۴۶۶ پروانه بهره‌برداری صادره در شهریور این بخش نیز به لحاظ تعداد رشدی بیش از ۲۲ درصد را ثبت کرده است؛ سرمایه محقق شده برای پروانه‌های بهره‌برداری صادره در مهر ماه در مجموع بیش از ۲۶ هزار میلیارد ریال بوده است که در مقایسه با شهریور ماه بیش از ۱۲ درصد افت داشته است. پروانه‌های بهره‌برداری صادره در مهر نسبت به شهریور ماه در ایجاد اشتغال نیز افت نزدیک به ۵درصدی داشته است. افت سرمایه‌گذاری محقق شده در مهر ماه در حالی است که در ۷ ماه منتهی به مهر سال جاری در مجموع نزدیک به ۳۶۱ هزار میلیارد ریال بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به ۱۳۴ درصد داشته است.  داده‌های اعلام شده از افت سرمایه‌گذاری در مهر نسبت به شهریور ماه در حالی است که در هفت ماه منتهی به مهر سال جاری در مجموع ۱۲ هزار و ۸۰۸ فقره جواز تاسیس در کشور صادر شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به ۲۲ درصد داشته است. سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای جوازهای صادره در این دوره زمانی نیز رشدی نزدیک به ۶۰ درصدی را ثبت کرده است؛ براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مجموع سرمایه پیش‌بینی شده برای جوازهای صادره در مدت زمان مورد بررسی نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار میلیارد ریال بوده است. اما اشتغال پیش‌بینی شده برای جوازهای صادره در مهر نسبت به شهریور ماه نیز با افت همراه بوده است؛ به‌طوری که براساس آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی شاهد افت ۱۴ درصدی اشتغال پیش‌بینی شده بوده‌ایم.

صنایع جذاب برای اخذ پروانه

آمار اعلام شده درخصوص صنایعی که در مدت زمان مورد بررسی توانسته‌اند پروانه بهره‌برداری دریافت کنند نشان دهنده آن است که گروه‌های «محصولات از لاستیک و پلاستیک، محصولات غذایی و انواع آشامیدنی ها، ساخت مواد و محصولات شیمیایی، سایر محصولات کانی غیرفلزی، محصولات فلزی فابریکی» توانسته‌اند در رده صنایع جذاب برای سرمایه گذاران قرار گیرند و بیشترین پروانه بهره‌برداری صادره در مدت زمان مورد بررسی را به خود اختصاص دهند. با توجه به آمار اعلام شده پروانه‌های صادره برای «محصولات از لاستیک و پلاستیک» در مدت زمان مذکور ۵۰۹ فقره بوده که برای این تعداد بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری شده است؛ میزان اشتغال ایجاد شده برای این گروه بیش از ۵هزار نفر است. با توجه به آمار اعلام شده تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره رشدی بیش از ۱۵ درصد داشته، این رشد در سرمایه‌گذاری برای این گروه نزدیک به ۲۰ درصد بوده است، این گروه در ایجاد اشتغال نیز رشدی بیش از ۴ درصدی را تجربه کرده است. برای گروه «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها» نیز در مدت زمان مذکور در مجموع ۴۳۱ فقره پروانه بهره برداری صادر شده که در مجموع بیش از ۱۵ هزار میلیارد ریال سرمایه صرف شده است؛ با توجه به آمار اعلامی، اشتغال ایجاد‌شده برای این گروه ۸ هزار و ۱۵۵ نفر است. این گروه هرچند توانست عنوان دومین گروه دریافت‌کننده پروانه بهره‌برداری را از آن خود کند، اما پروانه‌های بهره‌برداری صادره برای این گروه در هر سه بخش نسبت به سال قبل افت داشته است.  سومین گروه جذاب برای سرمایه گذاران نیز به «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» باز می‌گردد که برای این گروه بیش از ۳۵۳ فقره پروانه بهره برداری با سرمایه‌گذاری نزدیک به ۳۱ هزار میلیارد ریالی صورت گرفته است؛ با توجه به آمار اعلام شده در این گروه برای ۵ هزار و ۶۹۵ نفر اشتغال به وجود آمده است. این گروه نیز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل در دو بخش تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره و ایجاد اشتغال افت را تجربه کرده اما در بخش سرمایه‌گذاری رشدی بیش از ۱۴ درصد داشته است. اما برای «سایرمحصولات کانی غیرفلزی» نیز براساس آمار اعلام شده در مجموع ۲۵۸ فقره پروانه بهره برداری صادر شده که برای اجرایی کردن این تعداد طرح سرمایه‌ای، بیش از ۱۴ هزار میلیارد ریال صرف شده است؛ اشتغال محقق شده برای این گروه نیز بیش از ۴ هزار نفر است. این گروه نیز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل در هر سه بخش افت داشته است.  مجوزهای صادره برای «محصولات فلزی فابریکی» نیز در مدت زمان مورد بررسی ۲۱۴ فقره بوده است که سرمایه ای بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال برای اجرایی کردن این طرح‌ها صرف شده است. با توجه به آمار اعلام شده در مجموع ۳ هزار و ۹۵۵ نفر اشتغال نیز برای این گروه ایجاد شده است. با توجه به آمار اعلام شده می‌توان گفت این گروه در روند صدور جواز به لحاظ تعداد در مدت‌زمان مورد بررسی افت بیش از ۳ درصدی داشته است، اما در بخش سرمایه‌گذاری رشدی بیش از ۹۰درصد را تجربه کرده است، ایجاد اشتغال محقق شده برای این گروه نیز رشدی نزدیک به ۱۳ درصد داشته است.  با توجه به آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در مدت زمان مورد بررسی سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای راه‌اندازی یک واحد برابر با ۴/ ۲۰ میلیارد ریال بوده است. از سوی دیگر بالاترین سرمایه‌گذاری محقق شده در هفت ماه منتهی به مهر سال جاری نیز به گروه کک و فرآورده‌های حاصل از نفت اختصاص داشته که حدود ۵۷ درصد از سرمایه‌گذاری کل کشور را به خود اختصاص داده است. داده‌های اعلام شده این نکته را نیز نشان می‌دهد که بیشترین اشتغال ایجاد شده در میان گروه‌های مورد بررسی به گروه محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها با ۸ هزار و ۱۵۵ نفر اختصاص داشته است.

محدوده‌های پرترافیک صنعتی

بررسی محدوده پرترافیک صنعتی نیز بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی استان‌های «اصفهان، آذربایجان شرقی، البرز، خراسان رضوی و فارس» بیشترین ایجاد اشتغال در هفت ماه منتهی به مهر را به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به آمار اعلام شده بیشترین تعداد پروانه بهره برداری صادره در بین استان های کشور نیز به استان اصفهان با ۳۱۵ فقره و کمترین تعداد نیز با ۸ فقره به استان خراسان شمالی اختصاص داشته است.  براساس آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۳۱۵ فقره پروانه بهره‌برداری برای استان اصفهان صادر شده که این تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی ۵/ ۱۴ درصدی داشته است، اما سرمایه‌گذاری صورت گرفته برای این استان نیز حدود ۱۳ هزار میلیارد ریال بوده که رشدی حدود ۴۶ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل ثبت کرده است. اشتغال پیش‌بینی شده برای این استان نیز برابر با ۵ هزار و ۱۳۱ نفر بوده که رشدی بیش از یک‌درصد داشته است. از سوی دیگر استان آذربایجان شرقی نیز در مدت زمان مورد بررسی توانسته ۲۲۳ فقره پروانه بهره‌برداری صادر کند که با وجود قرارگیری این استان در جایگاه دوم نسبت به مدت مشابه سال قبل، افتی نزدیک به ۱۹ درصد داشته است، اما سرمایه‌گذاری صورت گرفته برای این استان نیز بیش از ۱۳ هزار میلیارد ریال بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۳۸ درصدی داشته است؛ اما اشتغال محقق شده برای پروانه‌های صادره در این مدت نیز برابر با ۳ هزار و ۵۸۶ نفر بوده که در مقایسه با دوره زمانی مشابه سال قبل افتی نزدیک به ۳ درصد داشته است.  براساس آمار اعلام شده استان البرز در جایگاه سوم قرار دارد. این استان در مدت زمان مورد بررسی موفق به اخذ ۲۱۶ پروانه بهره‌برداری شد که نسبت به مدت سال قبل رشدی ۵/ ۳۲ درصدی داشته است. مجموع سرمایه‌گذاری صورت گرفته برای این استان نیز بیش از ۱۱ هزار میلیارد ریال بوده که رشدی ۶۳ درصدی را ثبت کرده است؛ با توجه به پروانه‌های بهره‌برداری صادره برای این استان در مجموع شاهد ایجاد ۵ هزار و ۸۳۰ نفر شغل در این استان در دوره زمانی مورد بررسی بوده ایم. استان خراسان رضوی نیز در این مدت ۲۰۷ فقره پروانه بهره‌برداری را به خود اختصاص داده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به ۴۶ درصدی داشته است. سرمایه‌گذاری محقق شده برای این استان نیز برابر با ۱۶ هزار میلیارد ریال بوده که افتی نزدیک به ۱۵ درصد داشته است؛ اشتغال محقق شده برای این استان نیز رشدی نزدیک به ۵۲ درصدی را ثبت کرده است.

استان فارس نیز با اخذ ۱۸۰ فقره پروانه بهره‌برداری در دوره زمانی مورد بررسی توانست عنوان پنجمین محدوده پرترافیک را به خود اختصاص دهد. برای این استان در مجموع بیش از ۲۷ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری صورت گرفته و اشتغال محقق شده در این استان نیز برابر با ۲ هزار و ۳۵۳ نفر است. اما مجموع پروانه بهره‌برداری صادره برای مناطق آزاد و ویژه نیز در این دوره زمانی برابر با ۱۶۴ فقره بوده و سرمایه محقق شده برای این منطقه نیز نزدیک به ۱۹ هزار میلیارد ریال است، اما اشتغال محقق شده برای این منطقه با توجه به پروانه‌های بهره‌برداری صادره چهار هزار و ۵۷۴ نفر است. سبقت صدور پروانه های ایجادی از توسعه ای در حالی است که بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند هم اکنون بخش صنعت با کمتر از نیمی از ظرفیت خود در حال فعالیت است و ایجاد شرایطی برای استفاده حداکثری از توان صنایع موجود می تواند رونق این بخش را به همراه داشته باشد و با این شرایط صدور جواز و پروانه جدید چندان منطقی به نظر نمی رسد.

از سوی دیگر داده‌های اعلام شده بیانگر آن است که متوسط سرمایه‌گذاری برای ایجاد یک واحد در این دوره ۷/ ۱۱۱ میلیارد ریال است. علت بالا بودن این رقم، سرمایه‌گذاری صورت گرفته در واحد «نفت ستاره خلیج فارس» است. با کسر سرمایه‌گذاری این واحد متوسط سرمایه‌گذاری در دوره مذکور به ۵۰ میلیارد ریال می‌رسد.

صنایع جذاب برای اخذ جواز

از سوی دیگر عیارسنجی رفتار سرمایه‌گذاران صنعتی در دوره زمانی مورد بررسی نشان دهنده آن است که پنج گروه «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها»، «سایر محصولات کانی غیرفلزی»، «محصولات از لاستیک و پلاستیک»، «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» و «محصولات فلزی و فابریکی» در میان صنایع جذاب برای سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند.

با توجه به آمار اعلام شده در دوره زمانی مورد بررسی مجموعه جواز صادره برای گروه «محصولات غذایی و انواع آشامیدنی‌ها» برابر با هزار و ۷۶۶ فقره بوده که نسبت به دوره زمانی مشابه با سال قبل این گروه رشد نزدیک به ۱۱ درصدی را به لحاظ تعداد ثبت کرده است. سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این گروه نیز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۵ درصد داشته است؛ مجموع سرمایه‌گذاری برای این گروه در مدت زمان مورد بررسی بیش از ۸۹ هزارمیلیارد ریال بوده است. برای این گروه پیش‌بینی اشتغال نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به ۱۴ درصد داشته است. دومین گروه جذاب برای سرمایه‌گذاران در مدت زمان مورد بررسی به گروه «سایر محصولات کانی غیرفلزی» اختصاص یافت، براساس آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی در مجموع هزار و ۵۵۳ فقره جواز تاسیس برای این گروه صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی ۲۸ درصدی داشته است،‌ سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این گروه نیز از رشد بی‌نصیب نبوده به‌طوری که برای مجموع جوازهای صادره در این دوره زمانی پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بیش از ۶۴ هزارمیلیارد ریال صورت گرفته که رشد ۱۸ درصد را ثبت کرده است. همچنین آمارها نشان می‌دهد اشتغال پیش‌بینی‌شده در هفت ماه منتهی به مهرماه نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل رشدی بیش از ۱۶ درصدی را تجربه کرده است. اما برای گروه «محصولات از لاستیک و پلاستیک» نیز در دوره زمانی مورد بررسی در مجموع هزار و ۲۴۷ فقره جواز تاسیس صادر شده که در مقایسه با دوره زمانی مشابه با سال گذشته رشدی ۲۲ درصدی داشته است، اما با وجود رشد تعداد جوازهای صادره برای این گروه سرمایه پیش‌بینی شده برای اجرایی کردن طرح‌های مجوز گرفته نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی نزدیک به ۲۳ درصد داشته است. مجموع سرمایه‌گذاری برای این گروه بیش از۴۴ هزارمیلیارد ریال بوده است. اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیز براساس آمار اعلام شده نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۹ درصدی داشته است.

چهارمین گروه جذاب برای سرمایه‌گذاران نیز در این مدت به گروه «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» اختصاص داشته،‌ به‌طوری که در این مدت در مجموع هزار و ۲۱۱ فقره جواز برای این گروه صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۲۸ درصدی داشته است. سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این گروه نیز رشدی بیش از ۱۴ درصدی داشته، به‌طوری که برای این گروه سرمایه‌گذاری بیش از ۲۶۰ هزار‌میلیارد ریال صورت گرفته است. اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیز از رشد بی‌نصیب نبوده، به‌طوری که در مدت زمان مورد بررسی شاهد رشد نزدیک به ۳۱ درصدی ایجاد اشتغال برای این گروه نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده‌ایم.

مجموع جواز صادره برای گروه محصولات فلزی فابریکی نیز برابر با ۹۸۷ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۱۰ درصدی داشته است. مجموع سرمایه‌گذاری برای این گروه نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی ۵/ ۳۱ درصدی را ثبت کرده، با توجه به آمار اعلام شده اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیز رشدی ۵/ ۱۱ درصدی داشته است. اما با توجه به آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی به لحاظ سرمایه‌گذاری گروه «کک و فرآورده‌‌های حاصل از کک» عنوان سرمایه‌پذیرترین گروه را به خود اختصاص داد، مجموع سرمایه‌گذاری برای این گروه بیش از ۵۵۹ هزارمیلیارد ریال بوده که این میزان سرمایه‌گذاری نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی حدود ۳۸ درصدی را ثبت کرده است.

استان پیشتاز در اخذ جواز

از سوی دیگر بررسی آمار اعلام شده بیانگر آن است که استان‌های «خراسان رضوی، سمنان، فارس، یزد و قم» در مدت زمان مورد بررسی توانسته‌اند عنوان سرمایه‌‌پذیرترین استان‌‌ها را از آن خود کنند و در میان استان‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران قرار گیرند. مجموع جواز تاسیس صادره برای استان خراسان رضوی برابر با ۹۹۲ فقره بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته شاهد افت ۶/ ۰ درصدی در تعداد جوازهای صادره برای این گروه بوده‌ایم. افت جوازهای صادره برای خراسان رضوی در حالی است که سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این استان در این دوره زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۳۶ درصدی داشته است، اما افت جوازهای صادره در ایجاد اشتغال برای این استان نیز بی‌تاثیر نبوده، به‌طوری که ایجاد اشتغال پیش‌بینی‌شده برای خراسان رضوی در این دوره زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۱۴ درصد افت داشته است.

در مدت زمان مورد بررسی در مجموع جوازهای صادره برای استان سمنان نیز برابر با ۹۷۸ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۷۸ درصدی داشته است. استان فارس نیز در این مدت با اخذ ۸۷۶ فقره جواز تاسیس توانست رشد ۶/ ۱۶ درصدی در صدور جواز تاسیس را به خود اختصاص دهد. استان یزد نیز در این دوره زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل توانست رشد ۷ درصدی را به لحاظ تعداد جوازهای صادره ثبت کند. استان قم نیز در این مدت توانست رتبه پنجم را در اخذ جواز به خود اختصاص دهد. مجموع جواز صادره برای این استان برابر با ۸۱۴ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۵/ ۳۷ درصدی داشته است. براساس آمار اعلام شده مجموع جواز صادره برای «منطقه آزاد و ویژه اقتصادی» برابر با ۲۰۰ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۶۵ درصدی داشته است.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد