معاونت سرمایه‌گذاری و توسعه گروه خوارزمی برنامه‌های هدفمندی را مطابق با شرایط اقتصادی پیش ‌رو، برای مقابله با آثار اقتصادی تحریم‌ها و کم‌رنگ‌ کردن آن‌ها در جهت بهبود و تداوم روند فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های شرکت خوارزمی تدوین کرده است و با اتخاذ اقدامات مناسب توانسته نقش پررنگی در ایجاد تنوع سرمایه‌گذاری با هدف افزایش بازدهی برای شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی ایفا کند. برای اطلاع از برنامه‌های آتی این معاونت به سراغ مهندس سیاوش محمدی، معاونت سرمایه‌گذاری و توسعه شرکت خوارزمی، رفته‌ایم.

 درباره مسئولیت معاونت سرمایه‌گذاری و توسعه و اولویت‌های فعلی معاونت توضیح دهید.

اساس مسئولیت معاونت سرمایه‌گذاری و توسعه در شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی مانند تمامی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، پایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازار اقتصاد و ارزیابی آن‌ها برای پیشنهاد دادن به مدیرعامل شرکت است تا بتوانیم این فرصت‌ها را شناسایی و ارزیابی کنیم و چنان‌چه بر اساس اهداف استراتژیک و برنامه‌های شرکت خوارزمی، قابلیت سرمایه‌گذاری داشته باشد، گزارش‌های خود را به مدیریت محترم شرکت ارائه دهیم تا در صورت تصویب، سرمایه‌گذاری‌های متناسب صورت پذیرد. در تمامی حوزه‌هایی که در برنامه استراتژیک شرکت مطرح است، روند به همین شکل است. وظیفه دیگر این معاونت، بررسی و ارزیابی طرح‌های توسعه شرکت‌هایی است که تمام یا بخشی از سهام آن‌ها متعلق به شرکت خوارزمی است؛ شرکت‌هایی که یا در آن‌ها طرح توسعه اجرا می‌شود، یا در حال افزایش سرمایه برای اجرای طرح‌های توسعه هستند. ما محاسبات فنی و اقتصادی این شرکت‌ها را ارزیابی می‌کنیم و بر اساس آن محاسبات فنی و اقتصادی، توجیه‌پذیری طرح‌های شرکت‌های زیرمجموعه را بررسی می‌کنیم و درنهایت اگر آن طرح از نظر همکاران محترم معاونت توجیه‌پذیر بود، به مدیرعامل پیشنهاد می‌کنیم تا تصمیم نهایی ابلاغ شود.

 در حال حاضر چه طرح‌های توسعه‌ای در شرکت‌های زیرمجموعه تعریف شده و در حال اجراست؟ آیا برای ورود به بازارهای جدید، برنامه‌ریزی خاصی صورت گرفته؟

ما در صنایع مختلفی در حال سرمایه‌گذاری و فعالیت هستیم. به عنوان مثال، صنعت دارو در شرکت سینادارو. این شرکت طرح توسعه انتقال و افزایش ظرفیت و افزایش کیفیت محصول را در دست اجرا دارد و با توجه به استانداردهای جدیدی که اخذ می‌کنیم، قادر به صادرات دارو خواهیم شد. طرح استحصال طلا از معدن شادان را نیز در دست اجرا داریم. این طرح از طریق شرکت صدرجهان در حال انجام است. شرکت گروه خدمات مالی الگوریتم نیز از دیگر شرکت‌های ماست که این شرکت نیز طرح‌هایی دارد که عمدتاً متمرکز در بازار سرمایه است. البته طرح‌های دانش‌بنیان نیز در همین‌ شرکت ارزیابی می‌شود. در شرکت نیروپارسه طرح‌های توسعه اجرا می‌شود تا از ظرفیت‌های بیشتر نیروگاه‌های مقیاس کوچک استفاده کنیم. در شرکت زیما که شرکت هلدینگ نفت و گاز است، در حال بررسی برای اجرای طرح‌های جدید هستیم. در شرکت‌های دیگر هم در حال پی‌گیری و مطالعه طرح‌های اجرایی هستیم. به عنوان مثال، در شرکت توسعه ساختمان که یکی از شرکت‌هایی بوده که در سالیان گذشته فعالیت‌های خوبی داشته است، در حال بررسی طرح‌های سرمایه‌گذاری هستیم تا فرصت‌ها را شناسایی کنیم. طبیعتاً حوزه فعالیت این شرکت ساختمان و مسائل فنی مربوط به آن است. در حوزه سرمایه‌گذاری نیز سبد سرمایه‌گذاری باقوامی داریم که در شرکت اصلی آن را مدیریت می‌کنیم و در آن حوزه نیز فرصت‌های بازار را شناسایی کرده و از آن‌ها استفاده می‌کنیم. البته فرصت‌ها بسته به زمینه و مقطع زمانی‌شان و مطابقت آن‌ها با چهارچوب برنامه استراتژیک ما مورد پایش و بررسی قرار می‌گیرند.

 شرایط اقتصادی فعلی، چه موانعی بر سر راه طرح‌های توسعه‌ای ایجاد کرده؟ چه تغییراتی در برنامه‌ریزی‌های بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت شرکت‌ها ایجاد شده؟

در حال حاضر دو بحث اصلی در اقتصاد کشور ما مطرح است که ما با توجه به این دو بحث فعالیت‌های خود را سامان‌دهی می‌کنیم. اولین بحث نرخ برابری ارز ما با ارز خارجی است که باعث می‌شود فعالیت‌های خود را بر اساس این موضوع تنظیم کنیم و دومین موضوع، بحث تحریم‌های اقتصادی است که ممکن است در تأمین مواد اولیه و تولید محصول آسیب‌زا باشد. بخش بزرگی از پرتفوی کلی سرمایه‌گذاری ما فروش داخلی دارند و جز در یک شرکت که باید مواد اولیه آن از خارج از کشور تهیه شود، در بقیه شرکت‌ها به مشکلی برنخوردیم. برای آن شرکت هم با ارز نرخ ترجیحی مواد اولیه آن را تأمین می‌کنیم. برنامه‌ریزی ما در تمام شرکت‌ها و مجموعه هلدینگ به گونه‌ای است که حداقل آسیب را ببینیم. در حوزه‌ای که شرکت نیروپارسه و نیروگاه‌های مقیاس کوچک در حال فعالیت هستند، با توجه به شرایط تحریم و نرخ برابری ارز، طبیعتاً با یک‌سری آسیب‌هایی روبه‌رو هستیم. قاعدتاً باید از طریق تعاملات بین‌المللی با برخی شرکت‌های شریک خود هماهنگ باشیم، که خوش‌بختانه در این زمینه توانسته‌ایم به نتایج قابل قبولی برسیم. تحریم‌ها باعث شد فرصتی برای بهره‌گیری هر چه بیشتر از توانمندی‌های مهندسان داخلی به وجود آید و نیروگاه خود را راه‌اندازی کنیم که از نظر من این نقطه قوتی برای شرکت نیروپارسه بود. در شرکت برق سپهر نه به دلیل تحریم، بلکه به دلیل خدماتی که برون‌سپاری می‌کردیم، به این نتیجه رسیدیم که می‌توانیم از ظرفیت داخلی خودمان استفاده کنیم و بخشی از خدمات شرکت را که برون‌سپاری می‌کردیم، در خود شرکت انجام دهیم، که از نظر من این فرصت خوبی را پیش روی ما قرار داد و نکته مثبتی بود. در بخش صنعت داروسازی در شرکت سینادارو نیز متخصصان بسیار خوبی داریم. بقیه شرکت‌های ما شرکت‌هایی هستند که عمدتاً در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند. در حوزه معدن نیز تقریباً می‌توان گفت از تکنولوژی داخلی بهره می‌بریم و طبیعتاً با توجه به تغییرات نرخ برابری ارز، محصولی که از خاک استحصال می‌کنیم، محصولی است که بر اساس نرخ برابری قیمت بالاتری دارد و طبیعتاً مزیت‌هایی برای ما ایجاد خواهد کرد. اگرچه سرمایه‌گذاری در این زمینه نرخ بالاتری دارد، اما در این زمینه به خارج از کشور وابستگی کمی داریم و عمده ماشین‌آلات در داخل کشور تأمین می-شود، و این باعث می‌شود ما مزیت بیشتری داشته باشیم.

 معیارهای اصلی گروه، برای ارزیابی کارکردهای شرکت‌های تابعه چیست؟ از این منظر چه نمونه‌های موفقی را می‌توانید نام ببرید؟ درباره آن‌ها توضیح دهید.

در پاسخ این پرسش باید اعلام کنم عمده فعالیت‌های مربوط به ارزیابی و پایش شرکت‌ها از سوی معاونت محترم شرکت‌ها و مجامع صورت می‌گیرد، اما می‌توان معیارها را به دو دسته تقسیم کرد. یکی معیار عملکردهای مالی است که هر سه ماه یک‌ بار پایش می‌شود. طبیعتاً پایش‌های دوره‌ای برای تحقق بودجه یا تغییراتی که ممکن است بر بودجه تأثیرگذار باشد، انجام خواهد شد و بودجه طوری تنظیم می‌شود که شرکت‌ها بتوانند حرکت‌های معقول خود را انجام دهند. لازم به ذکر است که معمولاً بودجه‌ها در سه ماه پایان هر سال مالی برای سال مالی بعد با همکاری خود شرکت تدوین خواهد شد. معیار دیگر طرح‌های توسعه و پروژه‌هاست که باید سر موقع و با توجه به بودجه‌ای که برای آن‌ها در نظر گرفته شده است، به اتمام رسند. طبیعتاً برای این امر کمیته‌های پایشی در نظر گرفته شده‌اند و این کمیته‌ها با برگزاری منظم جلسات، تمامی اقدامات را زیر نظر دارند. در این‌جا چنان‌چه شرکت‌های گروه، اطلاعات یا تحلیلی را نیاز داشته باشند، در اختیارشان قرار خواهیم داد.

 در مجموع، تحولات اقتصادی و وضعیت بازار سرمایه را در سال آتی چطور ارزیابی می‌کنید؟

پیش‌بینی روند بازار سرمایه کار ساده‌ای نیست. با توجه به این‌که ما نهاد سرمایه‌گذار هستیم، ساختار سود شرکت برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد و برای این‌که ساختار سود شرکت همیشه پایدار باشد و سهام‌داران نیز احساس کنند ثروتی ماندگار در طول زمان خواهند داشت، به سراغ سرمایه‌گذاری‌هایی می‌رویم که در طول زمان‌های آتی از بنیه قوی‌تری برخوردار است و سهام بنیادی هستند. ما خود را وابسته به جو بازار سرمایه نمی‌دانیم و برنامه‌ای درازمدت برای آن‌ها داریم و در هر شرایطی اعم از شرایط خرید یا فروش، در راه بازآرایی سبد سرمایه‌گذاری خود قدم برمی‌داریم، به گونه‌ای که طی این بازآرایی با سرعت بیشتری به هدف اصلی خود که افزایش بازده دارایی‌های شرکت است، برسیم و سهام‌دار ما که ولی‌نعمت اصلی ماست، همواره احساس کند از سرمایه‌گذاری در شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی بازدهی بیشتری را به دست می‌آورد. بنابراین افزایش بازدهی با تأکید بر سهام بنیادین، شرکت‌های صادرات‌محور و شرکت‌هایی که برای تولیدات آن‌ها در داخل ایران مزیت نسبی وجود دارد، مدنظر قرار می‌گیرد.

 با شرایط فعلی، این بازار چقدر می‌تواند در رقابت با بازارهای موازی، در جذب سرمایه‌گذار موفق ظاهر شود؟

شرکت خوارزمی یک شرکت سرمایه‌گذاری است، به این معنا که ذات ما سرمایه‌گذاری است. اگر منظور از بازار موازی ارز و طلا و... است، باید بگویم به عنوان مثال، ما در زمینه طلا در شرکت صدرجهان سرمایه‌گذاری کرده‌ایم که این شرکت دارای معدن طلاست و می‌توانیم از آن طلا استحصال کنیم. ما در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کرده‌ایم که صادرات‌محور هستند و توانایی ارزآوری دارند، یا برای تولید محصولات خود نیازی به مواد اولیه خارجی ندارند و برای تولید به ارز وابسته نیستند و با این‌که محصولات گروه دوم می‌توانند با قیمت ارز تغییر کنند، اما نسبت به تنش‌های ارزی ایمن‌ باقی می‌مانند. به عنوان مثال، اگر بازار ساختمان را بازار پرسودی در نظر بگیریم، ما در این زمینه هم سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و اگر ارزش افزوده‌ای در این بازار وجود داشته باشد، ما در آن شریک هستیم. ما حوزه‌های مناسب را شناسایی کرده و سعی می‌کنیم در حوزه-های مناسب حضور داشته باشیم.

 جایگاه خوارزمی را در قیاس با سایر هلدینگ‌های داخلی چطور ارزیابی می‌کنید؟ برگ برنده خوارزمی نسبت به شرکت‌های مشابه چه بوده؟

بعضی از هلدینگ‌ها مانند ما هلدینگ‌های چند رشته‌ای هستند و این‌طور که به نظر می‌رسد، شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی نیز یک شرکت چند رشته‌ای است. این شرکت هر جایگاهی هم که داشته باشد، ما باید به فکر ارتقای آن باشیم، یعنی همیشه خودمان را با بهتر از خودمان مقایسه می‌کنیم و فکر می‌کنیم باید راهی را طی کنیم که بازدهی بیشتری داشته باشد تا بتوانیم ارزش معقولی برای عموم سهام‌داران خود فراهم کنیم. در مقایسه با دیگر هلدینگ‌ها در هر جایگاهی که باشیم، باید صادقانه تلاش کنیم و جایگاه خود را ارتقا دهیم. در این مقایسه به جایگاهی که داریم، قانع نیستیم و نگاهمان به مدارج و جایگا‌ه‌های بالاتر است. اما با تمامی این اوصاف فکر می‌کنیم در مقایسه با هلدینگ‌های مشابه جایگاه خوبی داریم.

من نکته مثبت خوارزمی را در فرهنگ سازمانی غنی‌ای می‌بینیم که خوارزمی از آن بهره‌مند است. خوارزمی همواره در حال رصد فرصت‌های مناسب است تا بتواند به‌درستی از آن‌ها بهره جوید. طبیعتاً این جزو ویژگی‌های هر شرکت سرمایه‌گذاری است و فکر می‌کنم طی سال‌های آتی بازدهی شرکت خوارزمی به طور کلی در سبد سرمایه‌گذاری، بازدهی قابل قبولی باشد و این می‌تواند نکته قابل اتکایی برای سهام‌داران شرکت باشد.

 وضعیت رضایت سهام‌داران را از عملكرد گروه خوارزمی با توجه به وضعیت اقتصادی موجود، چطور ارزیابی می‌کنید؟

خوارزمی طی سال‌های گذشته مجامع خود را برگزار کرده است. بازدهی سهام شرکت خوارزمی در سال مالی جاری، ۸۵ درصد بوده است و این بازدهی برای سهام‌دار بازدهی قابل قبولی است. اگرچه ممکن است بازدهی سهام برخی از شرکت‌ها ارقام بزرگ‌تری را نشان دهند، سهام‌داران ما از ما انتظار بازدهی مستمر و پایدار دارند و بنابراین ما باید بتوانیم در طول زمان بازدهی مناسبی را که مطلوب سهام‌دارمان و پایدار و مستمر است، ارائه کنیم. به نظر می‌رسد بازدهی ۸۵ درصدی سرمایه‌گذاری در سهام شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی برای سهام‌دار این شرکت قابل قبول بوده است.

 کمی هم درباره برنامه استقرار استانداردهای حاکمیت شرکتی در گروه خوارزمی توضیح دهید.

کمیته حسابرسی، کمیته انتصابات و کمیته ریسک، کمیته مبارزه با پول‌شویی و کمیته نظارت بر امور راهبردی، همگی بر اساس قواعد حاکمیت شرکتی در شرکت فعال هستند و به صورت مداوم جلسات خود را برگزار می‌کنند و فکر می‌کنیم در این زمینه جزو شرکت‌هایی هستیم که خودمان را قائل به پای‌بندی به اصول و ضوابط حاکمیت شرکتی و رفتار مطابق با چهارچوب حاکمیت شرکتی می‌دانیم.

 به عنوان جمع‌بندی نهایی، از برنامه‌های آتی معاونت سرمایه‌گذاری بگویید.

ما برنامه بازآرایی سبد سهام را تدوین کرده‌ایم، ساختار سازمانی چابکی را برای معاونت طراحی کرده‌ایم، افزایش فعالیت خود را در بازار سرمایه هدف قرار داده‌ایم، بازدهی بالاتری را از سبد سرمایه‌گذاری بورسی و غیربورسی دنبال می‌کنیم و سعی می‌کنیم فرصت‌های جدیدی را که در بازار هست، با تعاملات با سایر شرکت‌های سرمایه‌گذاری رصد کنیم تا بتوانیم از آن استفاده کنیم.

منبع: فصلنامه وخارزم- زمستان 98