اردیبهشت سال ۹۸ بود که به دنبال تغییرات مدیریتی در گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی، دکتر جواد فرشباف ماهریان به ‌عنوان رئیس جدید هیئت‌مدیره شرکت معرفی شد. در زمستان 98 گفت‌وگویی با محوریت برنامه عملیاتی شش ماهه با ایشان انجام دادیم که در آن با تأکید بر برنامه‌محوری و ظرفیت‌ها و قابلیت‌های مالی و انسانی گروه، نوید روزهای بهتر و موفقیت‌های بیشتر برای گروه خوارزمی و سهام‌داران محترم را دادند. اکنون با گذشت 20 ماه از حضور ایشان در گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی، فرصت را غنیمت شمردیم تا در نشست صمیمانه درباره سیاست‌های کلان، برنامه‌های راهبردی و عملیاتی، طرح‌ها، پروژه‌ها و اقدامات انجام‌شده طی این مدت و دستاوردهای حاصل در شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی و شرکت‌های گروه به گفت‌وگو بنشینیم و در ترسیم چشم‌اندازی روشن و انعکاس آن به مخاطبان و خانواده خوارزمی نقش خود را ایفا کنیم.

در حوزه برنامه‌ریزی راهبردی، چه اقداماتی صورت گرفته و چه افق‌هایی ترسیم شده است؟

پس از اجرای موفقیت‌آمیز برنامه شش ‌‌ماهه در سال 98، تدوین برنامه‌ عملیاتی دو ساله (1400-1399) به‌ عنوان برنامه‌ای میان‌مدت در دستور کار شرکت قرار گرفت. این برنامه با اهداف و ویژگی‌های خاصی تدوین شد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به گروه‌محوری و ایجاد و توسعه هم‌افزایی درون گروه، توسعه فرهنگ برنامه‌محوری و امکان کنترل و پایش برنامه‌ها و فعالیت‌ها در قالب مدیریت پروژه اشاره کرد. در چشم‌انداز این برنامه «شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی نماد سرآمدی و ثروت‌آفرینی پایدار در بازار سرمایه و اقتصاد ایران» ترسیم شده که مأموریت آن «خلق بالاترین ارزش ممکن برای سهام‌داران از طریق بهره‌گیری هوشمندانه از فرصت‌های سرمایه‌گذاری، با اتکا به توانمندی‌ها و قابلیت‌های انسانی و سازمانی گروه خوارزمی و سایر ذی‌نفعان» است. هم‌چنین حداکثرسازی بازده حقوق صاحبان سهام، رشد واقعی خالص ارزش دارایی‌ها، افزایش بهره‌وری گروه و ارتقای جایگاه و رتبه شرکت در بازار سرمایه به عنوان چهار هدف کلان در این برنامه تعیین شده است.

شرکت برای دست‌یابی به اهدافی که مطرح شد، چه استراتژی‌ها و اقداماتی تعریف کرده است؟

به طور کلی در این برنامه پنج استراتژی کلان در نظر گرفتیم که شامل مدیریت فعال دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها، سیاست‌گذاری برای توسعه، مدیریت فعال جریان نقدی، توسعه سرمایه انسانی و توسعه ارتباطات و زیرساخت‌ها بوده است، از آن‌جایی که این استراتژی‌های معطوف به چهار منظر مدل کارت امتیازی متوازن (BSC) است، لذا حدود 83 طرح/ اقدام و پروژه برای پیاده‌سازی این استراتژی‌ها در چهار منظر مالی، بازار و ذی‌نفعان، فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری تعریف شد که 37 مورد از آن مربوط به شرکت اصلی و 46 مورد نیز مربوط به شرکت‌های فرعی است که در سه سطح اولویت مشخص شدند. 

آقای دکتر، همان‌گونه که استحضار دارید، متأسفانه بخش قابل توجهی از برنامه‌ها در سطح کشور در اجرا با مشکل مواجه شده و گاهی ناتمام رها می‌شوند. شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی چه تدبیری در این خصوص داشته است؟

نکته درستی را اشاره کردید. بسیاری از صاحب‌نظران مدیریت استراتژیک نیز اذعان می‌دارند اجرای برنامه از تدوین آن سخت‌تر است. از این‌رو از همان آغاز تدوین برنامه، مطابق نقشه راه و نظام‌نامه برنامه، بر تدوین و استقرار نظام پایش نیز تأکید و تمرکز داشتیم، که خوش‌بختانه اکنون سازوکارهای لازم و مناسب برای کنترل و پایش برنامه تهیه شده است، به نحوی که در آن دو سطح کنترل استراتژیک بر اساس شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) و سطح کنترل عملیاتی بر اساس شاخص‌های سنجش اهداف راهبردی و عملیاتی در کنار کنترل بودجه‌ای که از طریق معاونت شرکت‌ها و مجامع اعمال می‌شود، پیش‌بینی شده است. در این نظام پایش، دوره‌های ارزیابی سه ماهه در نظر گرفته شده و در پایان سال اول برنامه (31/3/1400) نیز فرصتی برای بازنگری برنامه در نظر گرفته شده است تا ویژگی انعطاف‌پذیری برنامه لحاظ شود و بتوانیم در صورت نیاز، متناسب با تغییرات و شرایط محیطی اصلاحات لازم در آن را اعمال کنیم. نکته حائز اهمیت در نظام پایش مکانیزه ساختن آن است که مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت اقدامات خوبی برای پایش الکترونیکی برنامه انجام داده است تا کنترل و پایش برنامه در بستر فناوری اطلاعات انجام گیرد.

لطفاً در صورت امکان به چند مورد از پروژه‌ها یا اقداماتی که در برنامه دو ساله دارای اولویت (سطح یک) هستند، اشاره بفرمایید.

از 83 پروژه و فعالیتی که عرض کردم، 44 مورد آن دارای اولویت سطح یک هستند، که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به برنامه بازآرایی سبد دارایی‌ها، برنامه بهینه‌سازی و بهبود فرایندهای سازمانی، طراحی سازوکار و چارچوب مدون برای مدیریت پروژه‌ها، برنامه توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری شرکت، عرضه گروه خدمات بازار سرمایه الگوریتم، عرضه شرکت توسعه برق و انرژی سپهر، افزایش سرمایه شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی، تکمیل پروژه معدن شادان و احداث کارخانه استحصال طلا در شرکت توسعه معادن صدرجهان، برنامه اصلاح و توسعه در شرکت توسعه ساختمان خوارزمی، تکمیل پروژه توسعه و انتقال لابراتوارهای سینا دارو و ...  اشاره کرد.

از زمان حضور جنابعالی در شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی، یک برنامه کوتاه‌مدت شش ماهه در سال 98 تدوین و اجرا شد و در سال 99  نیز یک برنامه عملیاتی دو ساله میان‌مدت تدوین گردید، چه دستاوردها و نتایجی از این برنامه‌ها حاصل شده است؟

به لطف خداوند متعال و همت و کوشش سرمایه‌های انسانی گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی، نتایج و دستاوردهای چشم‌گیری حاصل شده است که می‌خواهم این نتایج را در دو بعد کمی (نتایج و عملکرد مالی) و بعد کیفی (عملکرد غیرمالی) مطرح کنم.

از نظر بُعد اول یعنی نتایج و عملکرد مالی شرکت؛ در سال مالی 98 در نتیجه برنامه‌ها و اقدامات انجام‌شده، به‌ویژه اجرای برنامه عملیاتی شش ماهه، شاهد رشد 313 درصدی سود خالص، رشد 30 درصدی حقوق صاحبان سهام و کاهش 9 درصدی هزینه‌های مالی نسبت به سال مالی گذشته بودیم. درآمد عملیاتی شرکت در این دوره نسبت به دوره قبل، 179 درصد و سود عملیاتی نیز 190 درصد رشد داشته است. سود خالص شرکت اصلی از 1.384 میلیارد ریال به 5.706 میلیارد ریال و سود خالص تلفیقی نیز از 1.980 میلیارد ریال به 5.655 میلیارد ریال افزایش یافته که رشدی چشم‌گیر و قابل توجه بوده است. هم‌چنین با اجرایی شدن برنامه عملیاتی دو ساله گروه خوارزمی از تیرماه 1399 نیز رشد خوبی در سودآوری شرکت حاصل شده است، به‌طوری‌که طی شش ماهه منتهی به 30/09/1399 سود خالص شرکت اصلی به 14.904 میلیارد ریال و سود خالص تلفیقی به 28.919 میلیارد ریال رسیده است. پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال مالی جاری (31/3/1400) سود خالص 31.363 میلیارد ریال محقق شود که حدود 450 درصد رشد را نسبت به دوره گذشته نشان می‌دهد.

در بُعد دوم، یعنی نتایج و عملکرد غیرمالی نیز موفقیت‌های خوبی در گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی حاصل شده است. برخلاف بسیاری از شرکت‌ها که صرفاً بر شاخص‌های مالی تمرکز می‌کنند، ما در کنار شاخص‌های مالی بر شاخص‌های غیرمالی نیز تأکید و تمرکز داریم، چراکه معتقدیم موفقیت و سودآوری بلندمدت شرکت در گرو برنامه‌ها و اقداماتی است که با هدف بهبود و توسعه زیرساخت‌ها، فرایندها و سیستم‌های سازمانی اجرا می‌شوند و این موضوع نشان‌دهنده آینده‌نگری و تفکر راهبردی در هیئت مدیره و مدیران ارشد شرکت است که نهادینه‌سازی رویکرد برنامه‌محوری در گروه را در پی داشته است. اگر بخواهم در مورد این نوع از اقدامات صحبت کنم، باید اشاره کنم که تدوین برنامه عملیاتی دو ساله که با مشارکت حداکثری در سطح شرکت اصلی و شرکت‌های تابعه صورت گرفت، علاوه بر متمرکز ساختن کوشش‌ها و اقدامات حول محور عملیات برنامه، موجب شد بیش از پیش تعاملات و ارتباطات بین شرکت اصلی و شرکت‌های تابعه و هم‌چنین ارتباطات فیمابین شرکت‌های گروه توسعه پیدا کند و هم‌افزایی درون گروه، نتیجه ارزشمندی است که از این طریق حاصل شده است.

به‌علاوه در چارچوب اجرای این برنامه‌ها، گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی توانست گام‌های بلندی در جهت حل‌وفصل مسائل حقوقی و ‏مالی گروه بردارد و بستر و زمینه اجرای طرح‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای را در کنار برنامه‌های جاری فراهم سازد.

طی 20 ماه گذشته، تجدید ساختار پورتفوی سرمایه‌گذاری‌های شرکت با توجه به تحلیل‌های انجام‌شده از شرایط اقتصادی کشور و با هدف تنوع‌بخشی به پورتفوی بورسی شرکت انجام شد. سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌ برای آماده‌سازی شرکت‌های فرعی واجد شرایط عرضه در بورس/ فرابورس صورت گرفت. به منظور نظارت اثربخش بر عملکرد شرکت‌ها و هم‌چنین پایش پروژه‌ها سازوکارهای مناسبی طراحی گردید. در رابطه با مدیریت منابع مالی نیز طی این مدت، تسهیلات گران‌قیمت تسویه، یا با تسهیلات مناسب‌تر جایگزین شد، که کاهش حدود 680 میلیارد ریال هزینه مالی در گروه را به دنبال داشته است. هم‌چنین بخشی از بدهی‌های شرکت اصلی به بانک‌ها در قالب تهاتر دارایی‌های گروه تسویه و مدیریت وثایق گروه و آزادسازی وثایق مازاد بالغ بر 56.401 میلیارد ریال انجام شد.

خروج ‏شرکت‌های تجارت‌گستران خوارزمی، توسعه مدیریت سرمایه خوارزمی و تولید و توسعه ایستگاهی نیروپارسه از زیان‌دهی، رفع بخشی از مشکلات حقوقی پرونده‌های شرکت توسعه ‏ساختمان خوارزمی، پیشرفت قابل توجه در پروژه احداث کارخانه فرآوری معدن طلای شادان و طرح توسعه و انتقال ‏شرکت لابراتوارهای سینا دارو و هم‌چنین پرداخت سود سهام سال‌های قبل سهام‌داران محترم از دیگر دستاوردهای مهم گروه طی این مدت بوده است. ‎

در جهت اجرای اصول حاکمیت شرکتی نیز تلاش‌های خوبی صورت گرفت که نتیجه آن تصویب منشور هیئت‌مدیره، تصویب دستورالعمل مبارزه با پول‌شویی، سیاست‌گذاری در جهت رعایت دستورالعمل‌های افشای اطلاعات، سیاست‌گذاری و اتخاذ تدابیر لازم در جهت رعایت کامل حقوق صاحبان سهام در پرداخت سود سهام، توسعه کانال‌های ارتباطی با سهام‌داران، توسعه نظام‌های پایش و کنترل داخلی و تصویب دستورالعمل انتخاب و ارزیابی عملکرد کمیته‌های حسابرسی شرکت‌های گروه و... بوده است.

در رابطه با نظام مدیریت منابع انسانی و تشکیلات و روش‌ها نیز اقدامات مهمی از قبیل تدوین و تصویب آیین‌نامه استخدامی و جبران خدمات و دستورالعمل‌های ذیل آن، آیین‌نامه معاملات سهام، آیین‌نامه مالی و معاملاتی، آیین‌نامه آموزش و...، اصلاح، بهبود و مکانیزه کردن فرایندهای سازمانی در چارچوب برنامه عملیاتی دو ساله انجام گرفته است که بدون تردید ارتقای بهره‌وری نیروی انسانی و به دنبال آن بهره‌وری سازمانی گروه را در پی خواهد داشت.

پیش‌بینی‌ شما از وضعیت گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی چیست؟

 در سال جاری برخی از پروژه‌های مهم به بهره‌برداری می‌رسند. ان‌شاءالله شرایط اقتصادی کشور نیز بهبود پیدا کند تا زمینه مساعدتری برای رونق گرفتن تمامی کسب‌وکارها و به‌ویژه فعالیت‌های حوزه مأموریت شرکت فراهم شود. در هر صورت، در چهارچوب برنامه عملیاتی دو ساله پیش خواهیم رفت و تمامی تلاش و توانمان را چه در سطوح مدیریتی و چه در سطوح عملیاتی در جهت دست‌یابی به اهدافی که در برنامه پیش‌بینی شده است، به کار خواهیم گرفت و نتیجه اقداماتمان را سهام‌داران مقطع به مقطع خواهند دید و فکر می‌کنم هم جایگاه شرکت در بازار سرمایه و هم سودآوری شرکت در سال آینده نیز روند صعودی خواهد داشت تا بتوانیم هم‌چنان در مسیر خلق بالاترین ارزش برای سهام‌دارانمان قدم برداریم.

منبع: نشریه وخارزم - بهار 1400