گزارشی از متن و حاشیه همایش مدیران گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی در شیراز- 30 بهمن الی اول اسفندماه 1392

«نفحات نفت» نام کتابی است که با حسن سلیقه همراه با برگه‌ای که در آن اطلاعات هتل، اطلاعات پرواز، اوقات شرعی و وضعیت آب و هوا آورده شده است، در کنار جزوات ارائه سخنرانان در بسته آماده شده برای مدیران حاضر در همایش جای گرفته است. با دست گذاشتن روی نام شهری که در وسط تصویر روی جلد کتاب درج شده، به شیراز می‌رویم و با گزارش سه روز همایش مدیران شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی  همراه می‌شویم. شرکتی که با سپری کردن دوران نوجوانی  خود نزدیک به دو دهه سابقه فعالیت دارد و دنبال تدوین نقشه راهی جدید برای توسعه مجموعه خویش است؛ به آن امید که با طرحی دیگرگونه و متمایز از دیگر فعالان بازارسرمایه و با آینده‌پژوهی مناسب برارزش سهامدارانش بیافزاید و به پیشرفت اقتصاد کشور نیزیاری برساند.

مهمانان شب قبل به شیراز رسیده و اتاق‌های خود را تحویل گرفته‌اند و حالا – چهارشنبه - روز شلوغ همایش است. 50 مهمان همایش در سالن سمینار هتل چمران واقع در طبقه 22 آن قرار گرفته‌اند وجلسه پس از قرائت قرآن کریم با سخنان کوتاه دکترحجت اله صیدی ، مدیرعامل گروه سرمایه گذاری خوارزمی آغاز گردیده است،.دکترصیدی ضمن خوشامدبه حضار، هدف و چرایی تشکیل این همایش را تخصیص زمان کافی و توجه لازم و ایجاد همدلی برای درک و همراهی با اهداف استراتژیک وبرنامه های شرکت سرمایه گذاری خوارزمی در 1392 تبیین می کند. 

اولین سخنران علمی همایش دکتر حسن درگاهی، دانشیار دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، رأس ساعت 9:15 صحبت‌های خود را شروع می‌کند، موضوع سخنرانی او «چشم‌انداز اقتصاد ایران و نقش بهره‌وری بنگاه‌های اقتصادی» است که خطوط اصلی آن در یک جزوه 20 برگی پیشاپیش در اختیار مهمانان قرار گرفته است. 

 دکتر درگاهی با ارائه مقدمه ای در مورد عوامل مؤثر در فرایند پیچیده رشد اقتصادی، به اهمیت دو عامل موجودی منابع و بهره‌وری منابع پرداخت و یادآور شد که رشد اقتصادی در گرو تعامل منطقی دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی است. او سپس به مشخصه‌های اقتصاد کلان ایران اشاره داشت. وی روند کاهنده رشد اقتصادی علیرغم افزایش درآمدهای نفتی، افزایش وابستگی تولید به درآمدهای ارزی نفت و واردات، روند فزاینده اختلال زایی سیاست های اقتصادی دولت وقت ، افزایش شاخص ریسک در فضای کسب و کار، افزایش تراز عملیاتی بودجه دولت و کاهش رقابت پذیری بنگاه ها از مشخصه های مهم بخش حقیقی اقتصاد توصیف کرد. در بخش پولی و مالی اقتصاد نیز ویژگی هایی چون وجود تورم بالا، افزایش شدید حجم نقدینگی و تبدیل شدن آن به یک تهدید بالقوه بحران زا در بازار دارایی های مالی، تشدید عدم توازن منابع و مصارف نظام بانکی و بحث تأمین مالی بنگاه ها، آسیب پذیری بازار بورس و همچنین هدفگذاری نامناسب نرخ ارز مورد اشاره قرار گرفت. استاد دانشگاه شهید بهشتی در جمع بندی این بخش از مباحث خود به وضعیت نامطلوب رکود تورمی ایران در سال های 91 و 92 اشاره کرد و مهمترین دلایل آن را عوامل داخلی و خارجی همچون سیاست‌های اقتصادی، شوک‌های بزرگ و مدیریت ضعیف، برنامه های اجتماعی بلندپروازانه بدون تأمین منابع لازم (مانند هدفمندی یارانه ها، مسکن مهر، سهام عدالت)، عدم توجه به سیاست های اقتصادی سمت عرضه، و همچنین محدودیت های ناشی از تحریم، به ویژه تحریم های نفتی و مالی، دانست. در ادامه نیز چشم انداز سال93 رادر چارچوب سیاست های پولی، مالی، ارزی و اصلاح قیمت انرژی مورد بحث قرار داد و پیش بینی هایی برای رشد اقتصادی و وضعیت تورم سال آینده ارائه کرد.

بعد از پذیرایی میان‌برنامه ، دکتر درگاهی صحبت‌هایش را با محوریت بنگاه‌های اقتصادی و موضوع بهره‌وری دنبال کرد وعوامل موثر بر بهره‌وری بنگاه ها را به دو دسته عوامل خرد و کلان تقسیم نمود . عوامل خرد که می‌توانند بهره‌وری یک بنگاه را نسبت به بنگاه دیگر بهبود دهند و معمولا در اختیار بنگاه هستند، مثل درجه انحصار بازار، اندازه بنگاه، نوع مالکیت، هزینه تحقیق و توسعه، صادرات، سرمایه‌گذاری و ترکیب نیروهای ماهر. عوامل کلان هم به عنوان عوامل محیطی شامل متغیرهای غیر قیمتی (شاخص بی‌ثباتی اقتصاد کلان، شاخص اختلال‌زایی دولت، شاخص محیط کسب و کار)، متغیر قیمتی (نسبت قیمت جهانی به قیمت داخلی) و درآمد ارزی نفت معرفی شد. دکتر درگاهی در ادامه به نتایج آمار توصیفی و مدل‌سازی رفتار بنگاه‌های بزرگ در سطح خرد می‌پردازد و به این نکته اشاره می‌کند که بهره‌وری بنگاه‌های بزرگ کمتر از بهره‌وری بنگاه‌های کوچک و متوسط است. دکتردرگاهی می افزاید:

 در هيچ يك از رشته فعاليت‌هاي صنعتي تفاوت معناداري بين بهره‌وري بنگاه‌هاي بزرگ خصوصي و دولتي مشاهده نمي‌شود. در ادبيات اقتصادي، در شرايط اقتصاد رقابتي است كه تغيير مالكيت منجر به بهبود كارايي مي‌شود. این موضوع موید این واقعیت است که ارتقای بهره‌وری بنگاه‌های بزرگ نه با خصوصی‌سازی بلکه با آزادسازی اقتصادی و تجاری‌سازی این واحدها به دست می‌آید. بنابراین به نظر مي‌رسد كه بهره‌وري بنگاه‌هاي بزرگ بيشتر تحت تاثير شرايط اقتصاد كلان و سياست‌هاي مداخله‌گرانه دولت است. بهبود عملكرد بنگاه‌هاي بزرگ، ‌كه با وجود تعداد کم، سهم بالايي از ارزش افزوده و اشتغال را دارند بسیار بیش از آنکه در گرو رفع مشكلات سازماني بنگاه،‌ ارتقا كيفيت مديريت و كلا عوامل خرد باشد، تابع بهبود شرایط محیطی کسب و کار در وضعیت اقتصاد کلان است. در صورتی که این نتیجه در ارتباط با بنگاه‌های متوسط و کوچک صدق نمی‌کند. به این معنی که عوامل خرد، که در اختیار بنگاه‌ها هستند، می‌توانند در بهره‌وری کل بین بنگاه‌ها تمایز ایجاد کنند. به همین جهت این بنگاه ها باید به عوامل مهمی چون ارتقاء فناوری و آموزش (تولید، انتقال و جذب دانش فنی)، توسعه صادرات گرایی و دسترسی به بازارهای جدید، پیشرفته کردن عملیات داخلی بنگاه ها، سازماندهی فعالیت های بنگاه ها در درون صنعت و شیوه های تأمین مالی جدید توجه داشته باشند.

 ساعت 12:20 است و جذابیت صحبت‌های دکتر درگاهی مدیران را روی صندلی‌ها نگه داشته و برنامه زمان‌بندی‌شده 20دقیقه جابه‌جا شده است. بالاخره زمان پرسش و پاسخ فرا می‌رسد و دکتردرگاهی به سوال‌های مدیران که در مورد بهره‌وری بنگاه‌ها،  تورم و فضای کسب‌وکار است، پاسخ می‌دهد. کمی بعد هم مدیران همایش برای اقامه نماز و صرف ناهار در طبقه 24 هتل، سالن سمینار را ترک می‌کنند تا برای استماع سخنرانی بعدازظهر با موضوع «چشم‌انداز گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی در افق 1399» آماده شوند.

چند دقیقه از ساعت 14 گذشته که دکتر حجت اله صیدی پشت تریبون قرار می‌گیرد. او از اهمیت برگزاری این همایش می‌گوید و این نکته را که چنین رویکردی برای اولین بار در گروه خوارزمی اتفاق افتاده، یادآور می‌شود. دکترصیدی سخنرانی خود با عنوان «راه خوارزمی» آغاز می‌کند: 

«با توجه به تغییرات سیاسی و اقتصادی فضای کسب‌وکار، تغییرات خرد مثل رشد بازار سرمایه و تغییرات مبانی سرمایه‌گذاری شرکت خوارزمی درشرایط جدید ضرورت تهیه یک برنامه نو احساس می‌شد .دراین راستا اولین پرسش این است که می‌خواهیم بدانیم چگونه شرکت وارد سال 1400 می‌شود؟ درواقع ماموریت ما افزایش ثروت سهام‌داران از طریق خلق سود پایدار و با کیفیت است.بعلاوه براین در خوارزمی سعی خواهیم کرد به توسعه اقتصادی کشور و افزایش کارایی بازار سرمایه کمک کنیم.» دکتر صیدی به شعار شرکت سرمایه گذاری خوارزمی که «ثروت‌آفرینی پایدار برای نسل‌ها» تعیین شده اشاره می‌کند و به تبیین بیانیه چشم‌انداز در 31/3/1399 می‌پردازد: «در این افق، خوارزمی یکی از 50 شرکت برتر ایران دیده می‌شود، یکی از پنج شرکت برتر سرمایه‌گذاری و هولدینگ خواهد شد، بالاترین نرخ بازدهی دارایی بین شرکت‌های سرمایه‌گذاری را به دست می‌آورد و حداقل کسب سود خالص آن 85 هزار و 800 میلیارد ریال می‌شود.»

دکترصیدی در ادامه به تبیین خلاصه برنامه عملیاتی برای هفت سال آینده می‌پردازد و اهداف عملیاتی شرکت را با آمار و نمودار نشان می‌دهد. او لبخندی به لب دارد و باصدایی نرم و  در عین حال مصمم ، از برنامه اصلی کسب‌وکار و ارزش‌ها می‌گوید: «فعالیت خوارزمی در شش بخش اصلی است که شامل بازرگانی، بانکداری، ساختمان و مسکن، معدن و صنایع، انرژی و فناوری اطلاعات می‌شود. ما عزم جدی برای راه‌اندازی هولدینگ پتروشیمی را هم داریم.دکترصیدی به بررسی میزان بازدهی شرکت‌های زیرمجموعه می‌پردازد و در مجموع از اکثر آن‌ها و نحوه فعالیتشان ابرازرضایت می کند و می‌گوید: «به جز شش عرصه فعالیت که مشخص شد، در زمینه‌هایی مثل بورس، صرافی، لیزینگ، بازارهای مالی و تامین سرمایه هم فعالیت می‌کنیم .البته این موارد شامل 20 درصد از سرمایه ما می‌شود و برای آن‌ها برنامه مدون داریم.»

 دکتر صیدی در ادامه به چارت جدید شرکت اشاره می‌کند و می‌گوید: «مدیریت سرمایه‌گذاری را به "مدیریت سرمایه‌گذاری و توسعه" تغییر نام داده‌ایم.» اوسپس به برشمردن ارزش‌هایی نظیر صداقت و پا‌بندی به اصول اخلاق حرفه‌ای و رعایت همه قوانین و مقررات حاکم بر فضای کسب‌وکار می‌پردازد.

دکترحجت‌اله صیدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی با بهره‌گیری از آثار شاعران کهن و نوگرا و همین‌طور آیات قرآن کریم به هفت ضرورت مهم برای تحقق چشم‌انداز هفت ساله گروه می‌پردازد: «باور، برنامه‌ریزی، هم‌افزایی گروهی، حرفه‌ای‌گری، عامل بودن، سماجت و پایش مستمر ،می‌تواند ما را به مقصد برساند. اقتصادهای دیگر کشورهای جهان هم ممکن‌الخطا هستند، ما باید خودمان را باور داشته باشیم؛ موانع اقتصادی در همه جا دیده می‌شود و ما باید با همه کاستی‌ها کار کنیم. شرکت‌های زیرمجموعه هم می‌بایست در راستای خط مشی اصلی شرکت گام بردارند.» دکترصیدی با نام بردن از اشخاص موفقی که نقش موثری در توسعه و پیشرفت اقتصاد ایران و جهان داشته‌اند، نشان می‌دهد که راه و روش موفقیت آنان را درک کرده و به دنبال الگوسازی برای توسعه مداوم و مستمر است دکترصیدی وقت‌شناسی خود را هم به رخ می‌کشد و درست راس ساعت 15:30 سخنانش به پایان می‌رسد.

 هنور زمزمه بلندپروازانه یا واقع‌گرایانه بودن برنامه هفت ساله در بین جمعیت شنیده می‌شود که دکتر ریاحی، رئیس هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری آتی نگر سپهر ایرانیان میکروفون روی میزش را روشن می‌کند و می‌گوید: «این برنامه کاملا عملی است و باید به دکتر صیدی تبریک گفت.» حالا برنامه دو برگی زمان‌بندی‌شده همایش می‌گوید که وقت پذیرایی میان برنامه است.

«دکترسید رضا موسوی، مدیر امور سرمایه‌گذاری و توسعه شرکت سرمایه گذاری ، سخنران بعدی است که وظیفه تبیین افق هفت ساله با توجه به پتانسیل‌های خوارزمی و تبیین ابعاد راهبردی برنامه های خوارزمی را برعهده دارد. او ضمن نگاه واقع‌گرایانه به اوضاع فعلی از آرمان‌ها نیزحرف می‌زند، آرمان‌های دست‌یافتنی. وی  جهش متوسط 70 درصدی و افزایش صرفاً یک درصدی رشد سود شرکت‌ها پس از آن  را برای رسیدن به اهداف تدوین‌شده کافی ارزیابی می کند. موسوی در ادامه به بررسی فعالیت شرکت‌های زیرمجموعه خوارزمی می‌پردازد و مزایا و معایب هر کدام از شش بخش اصلی فعالیت های خوارزمی را برمی‌شمرد و با تحلیل پرتفوی فعلی و پرتفوی هدف به انتظارات که شامل تدوین نقشه راه و سامان‌دهی مجدد واحدهای توسعه فعالیت‌ها در قالب دو بعد ایده یابی و تجزیه و  تحلیل فرصت‌های سرمایه‌گذاری می باشد، اشاره می‌کند. او از مدیران جوان و پرانرژی است که اگر وقت برنامه زمان‌بندی‌شده همایش اجازه می‌داد، می‌توانست تا دیرهنگام به تببین برنامه‌های هولدینگ بپردازد، اما صحبت‌های خود را در 16:45 به پایان می‌رساند و جلسه پرسش و پاسخ آغاز می‌شود .حالا مدیران هولدینگ مادرمرکزی به سوال‌های مدیران شرکت‌های زیرمجموعه پاسخ می‌دهند. اکثر سوال و جواب‌های این بخش به موضوعاتی مانند نحوه جذب سرمایه‌گذار خارجی، واقع‌گرایانه بودن چشم‌انداز هفت ساله و نقش عمده شرکت‌های زیرمجموعه مربوط می‌شود. 

ساعت 18:30 است، طبق برنامه تدوین‌شده در تهران، گروه سوار بر دو اتوبوس و همراه با دو راهنمای گردشگری به سمت حافظیه حرکت می‌کند. در حافظیه راهنما شروع می‌کند به خواندن شعرهای حک‌شده بر مقبره حافظ، و دکتر صیدی و دیگر مدیران مدام با خوشرویی برخی کاستیهای وزنی و مضمونی در بازخوانی اشعار را گوشزد می‌کنند. او گرفتن پنج امتیاز منفی را قبول می‌کند و دکتر صیدی هم از جمع می‌خواهد که تشویقش کنند. صدای حافظ‌خوانی احمد شاملو فضا را پر کرده است. تلاش مجید دهقان، ازکارشناسان ارشدگروه خوارزمی ومدیر اجرایی همایش مثال‌زدنی است. جایی که گروه قرار دارد، او نیست و هرجا که گروه نیست، او هست. دهقان نیم ساعت جلوتر مکانی را که قرار است گروه به آن‌جا برود، چک می‌کند ودرمتن و حاشیه تمام برنامه هاحضور دارد. آن‌قدر که حتی موقع عکس یادگاری گرفتن ترجیح می‌دهد پشت عکاس بایستد تا او را در ثبت عکس مناسب‌تری کمک کند. او مدام در رفت‌وآمد است تا ما  برگزار ی صمیمانه و روان برنامه ها را بی‌دلیل ندانیم . بعد از پایان بازدید 45دقیقه‌ای (همان‌طور که در برنامه مشخص شده است) از حافظیه، گروه برای صرف شام حرکت می‌کندو پس از صرف شام به هتل برمی‌گردد.

 پس از صرف صبحانه در طبقه 24 هتل چمران و استقرار در سالن ، روز دوم همایش مدیران گروه سرمایه‌گذاری خوارزمی راس ساعت 9 با تلاوت قرآن مجید آغاز می‌شود. دکتر محمدرضا آراستی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه شریف آخرین سخنران همایش مدیران خوارزمی است که به تحلیل و تفکر استراتژیک و هم‌چنین رمز موفقیت سازمان‌های آینده‌نگر می‌پردازد. او هم مثل دیگر سخنرانان به گروه خوارزمی تبریک می‌گوید و تحقق این افق را برای گروه خوارزمی آرزو  می‌کند.

دکترآراستی قصد دارد اهمیت تفکر استراتژیک و اولویت تحلیل استراتژیک برآن را یادآور شود. او میکروفون روی میز را برمی‌دارد و از تریبون جدا می‌شود و به مدیران نزدیک می‌شود و می‌گوید: «برای رسیدن به افق‌های بلندمدت باید وقت صرف کرد.» او در ادامه به تبیین برنامه‌ریزی استراتژیک و بلندمدت و انواع آن می‌پردازد و تفاوت‌هایشان را بررسی می‌کند. آراستی سعی دارد به شکل گیری تصور هرچه دقیق تر مدیران از بودجه‌ریزی کمک کند و تهدید‌ها و فرصت‌ها را پیش رویشان بگذارد. او مدام تلاش می‌کند که با سوال کردن و جواب گرفتن از مدیران مفاهیم اولیه‌ای را که برای جاانداختن پیامش نیاز دارد، معرف کند. آن وقت بحث رقابت‌پذیری شرکت‌ها را با کمک خود مدیران باز می‌کند. حالا دیگر مهمانان دعوت‌شده به همایش کاملا با همدیگر آشنا شده‌اند و در حین سوال و جواب‌های جلسه تبادل نظر می‌کنند. آراستی در ادامه با نقل خاطره حضور در یک شرکت به عنوان مشاور، استراتژی را تعریف می‌کند و برای تبیین مناسب آن فیلمی را پخش می‌کند ونتیجه می‌گیرد که «بدون ترسیم افق و چشم‌انداز نمی‌شود انتظار پیشرفت داشت".

عباس‌علی ارجمندی، مدیر نظارت بر شرکت های شرکت سرمایه گذاری خوارزمی ، هم در پایان همایش پشت تریبون قرار می‌گیرد و به مدت پنج دقیقه از نحوه برگزاری مراسم می‌گوید و از عوامل اجرایی تشکر می‌کند. ارجمندی می‌گوید: «این همایش‌ها را به طور فصلی برگزار می‌کنیم؛ اواخر اردیبهشت‌‌‌ماه یا اوایل خرداد نشست دیگری را به میزبانی «شرکت توسعه ساختمان خوارزمی» خواهیم داشت و در آن ‌جا سعی خواهیم کرد که برنامه‌های استراتژیکی را که در شرکت‌‌ها تهیه شده به بررسی بگذاریم».

بعد از سخنان کوتاه  پایانی ارجمندی، مجید دهقان بسته ‌هایی را که به عنوان سوغات در خروجی طبقه 24 هتل چمران آماده کرده، به مهمانان تقدیم می‌کند و آن‌ها هم همراه با قدردانی از مدیران و برگزار کنندگان سالن سمینار را ترک می‌کنند.

 سخنرانی‌ها و جلسات پرسش و پاسخ همایش به پایان رسیده و گروه همراه با دو راهنمای گردشگری که توانایی یکی از آن‌ها درمورد از یاد بردن اسامی مکان‌ها و شخصیت‌هاگاه باعث انبساط خاطر میشود به سمت ارگ کریمخانی، موزه پارس، حمام و بازار وکیل حرکت می‌کند.ساعت 18 شده و گروه برای زیارت به شاهچراغ می‌رسد و نماز مغرب و عشا را به امامت آیت‌الله دستغیب اقامه می‌کند. پس از نماز هم هر کدام از مدیران کتاب دعایی در دست می‌گیرند و در گوشه‌ای از حرم شروع می‌کنند به راز و نیاز. گروه برای حرکت به سمت مجموعه رستوران‌های سنتی هفت خوان آماده می‌شود.

ساعت 8:30 صبح است، همه افراد گروه ساک‌های خود را بسته‌اند و سوار بر اتوبوس به سمت تخت جمشید حرکت می‌کنند. دکتر قنبری، مدیرعامل شرکت توسعه معادن و صنایع معدنی صدر جهان، هرازگاهی میکروفون را از آقای صمدی (راهنمای گردشگری) می‌گیرد و قسمتی از نگاره‌های کتیبه‌های تخت جمشید را می‌خواند. مهندس فتاحی، نایب رئیس هیئت مدیره شرکت توسعه ساختمان خوارزمی هم در پاسخ دوستانه به او میکروفون را در دست می‌گیرد و شعری از مولانا می‌خواند. بازدید از مجموعه تخت جمشید سه ساعت طول می‌کشد و گروه حوالی ساعت دو بعدازظهردر فرودگاه حاضر می‌شود.

 به پایان همایش رسیده‌ایم؛ برنامه‌ریزی منسجم و دقیق ، تصور بلندپروازانه بودن دیگر برنامه های گروه خوارزمی را از ذهن‌ها دور کرده است و همه با قوت قلب و اطمینان از نحوه تدوین چشم‌انداز از گیت‌ها عبور می‌کنند. ساعت 15:30 است، خانواده خوارزمی آماده پرواز است.

نقل از ماهنامه "وخارزم" شماره یکم – نوروز 1393(نشریه داخلی شرکت سرمایه گذاری خوارزمی)

****