دکتر مهدی بهکیش، اقتصاددان

توافق به‌دست‌آمده را از صمیم قلب به ملت ایران تبریک می‌گویم و از تمام تیم مذاکره‌کننده به‌خصوص دکتر ظریف سپاسگزاری می‌کنم. شکی نیست که ما ایرانیان از یک فضای محدود شده 35 ساله آزاد می‌شویم و شاید بسیاری از جوانانی که سنی کمتر از آن دارند، این تغییر را به درستی لمس نکنند. ما دوران جنگ را گذرانده‌ایم، سپس گرفتار محدودیت‌های تحریم‌ها شده‌ایم. حتی شاید یادمان نباشد که می‌توان در تعامل با دنیا زندگی کرد و هر لحظه منتظر مانعی نبود. البته رفع تحریم‌ها در ابتدا در روابط خارجی ما اثر می‌گذارد، ولی آثار آن در زندگی داخلی ما به‌سرعت نمایان می‌شود.

اقتصاد ما نیز 35 سال در محدودیت زندگی کرده است و به روال‌های گهگاه ناسالم آن خو گرفته است. در این دوران یاد گرفتیم که کارهایمان را دور از چشم تحریم‌کنندگان انجام دهیم تا گرفتار نشویم، ولی این روال ما را به عادت‌هایی آلوده کرده که با زندگی در دنیای امروز همنوا نیست. اگر بخواهیم در دنیای جهانی شده سرافراز زندگی کنیم که حتما طالب آن هستیم باید شفاف شویم و برخی از عادات 35 ساله را به فراموشی سپاریم. تغییر این روال سخت است و تلاش فرهنگی بسیاری را می‌طلبد.

امر مهم دیگر آن است که در دوران محدودیت‌ها فرصت نیافتیم که اقتصادمان را رقابتی کنیم. دولت و جامعه بازرگانی باید دست به‌دست یکدیگر دهند و به رقابتی شدن اقتصاد همت گمارند. اگر بخواهیم منزلت واقعی ایران را بازسازی کنیم باید عقب افتادگی‌ها را جبران کنیم. یک اقتصاد متمرکز در این دنیای جهانی شده نمی‌تواند رشد موردنیاز را ایجاد کند و در شأن ایرانیان نیست که ترکیه به او تکنولوژی بفروشد و ما نگران واردات از ترکیه باشیم از ترس آنکه نمی‌توانیم با آنها رقابت کنیم و در نتیجه تعرفه‌های بالا برای حمایت از صنایع مان وضع کنیم. اطمینان دارم که می‌توانیم از مسیر رقابتی کردن اقتصاد مزیت‌هایمان را فعال کنیم و عقب افتادگی‌ها را جبران کنیم.

در نهایت لازم است غرور ملی را بازسازی کنیم و ثابت کنیم که ایران می‌تواند کشوری پیشرفته در منطقه باشد و با همسایگان رابطه‌ای متوازن همراه با احترام متقابل داشته باشد. این کار شدنی است، ولی لازمه آن تجهیز کلیه منابع به‌خصوص نیروهای فکری است. اگر متخصصان در جایگاه مناسب خود قرار نگیرند در این وادی پر رقابت به جایگاه مناسب نخواهم رسید حتی با رفع تحریم‌ها.

نقش مهم دولت تهیه برنامه‌ای دو ساله برای نو‌سازی اقتصاد است و نقش اتاق‌های بازرگانی وجامعه صنعتی/ بازرگانی کشور فراهم آوردن زمینه‌های استفاده از مزیت‌های کشور است. من و شما هم باید تلاش کنیم شفافیت را رواج دهیم و بستر فساد را از جامعه پاک کنیم.

روزنامه دنیای اقتصاد/ 24 تیر 94