دکتر امیر وفایی

مدیر سرمایه گذاری شرکت سرمایه گذاری آتی نگر سپهر ایرانیان

مهمترین نقاط تلاقی بازار پول و سرمایه در دو موضوع مهم نرخ بهره و نرخ ارز خلاصه میشود که مهمترین انتظارات بازار سرمایه از بازار پول در دو بخش به طور مجزا بررسی شده است.

نرخ بهره:

ایجاد مکانیزمهای کاربردی جهت کشف نرخ بهره منطبق بر واقعیات اقتصادی بعنوان یکی از مهمترین وظایف قانونگذار پولی و مالی تعریف می شود. در سالهای اخیر علیرغم گسترش بسیار وسیع بازار بدهی که به افزایش کارایی بازار سرمایه خواهد انجامید، شاهد کشف نرخهایی غیر واقعی و غیر متناسب با واقعیات اقتصادی هستیم. در حال حاضر به طور شگفت آوری نرخ سود اسناد خزانه دولتی بعنوان کم ریسک ترین اوراق بازار، با نرخهای بالای 30 درصد سالانه در حال معامله است. در حالیکه نرخ بازار پول و اوراق شرکتی به مراتب پایین تر از این اعداد است.

بالا بودن نرخ بهره بدون ریسک در نهایت منجر به افزایش هزینه تامین مالی بنگاه ها و غیر قابل توجیه بودن بسیاری از پروژه ها و طرحهای شرکتها خواهد شد. نکته قابل تامل در این میان بالا رفتن نرخ تامین مالی در بازار سرمایه به نسبت بازار پول است. حال آنکه بزرگترین و شفافترین شرکتهای اقتصادی کشور امکان تامین مالی ارزانتر از بازار پول را در بازار سرمایه ندارند و عملا تامین مالی در بازار سرمایه به جز در شرایط اضطرار مزیتی نخواهد داشت. اگرچه چرایی این اتفاق دلایل گسترده و مفصلی دارد که بیان آن در این مقال نمیگنجد اما به طور کلی پیشنهادات زیر میتواند در این راستا تا حدودی راهگشا باشد:

1- گسترش فرآیندهای اعتبارسنجی بانکها و رتبه بندی اوراق شرکتی

2- حل مشکلات مربوط به مطالبات معوق بانکها و بدهی های دولت به بانکها

3- تعمیق بازار بدهی از طریق ورود بانکها به خرید و فروش اوراق بدهی

4- جهت گیری بانکها به تامین مالی کوتاه مدت و استفاده از پتانسیل بازار سرمایه جهت تامین مالی بلند مدت.

ارز:

نرخ ارز همواره بعنوان یکی از مهمترین آیتمهای موثر در بازار سرمایه بوده است. عدم شفافیت بازار ارز همواره برای بازار سرمایه بعنوان یک آفت محسوب میشود. استفاده از مکانیزمهای نوین در بازارهای مالی می تواند مشکلات عدیده شرکتها در تسعیر ارز و افزایش شفافیت و کاهش ریسکهای غیر سیستماتیک بازار سرمایه را در پی داشته باشد. بازار سرمایه کشور سالیان متمادی است که در آرزوی وقوع اتفاقات زیر است.

1- راه اندازی بورس ارز

2- افزایش شفافیت معاملات ارزی کشور

3- تطابق رشد نرخ ارز با تورم داخلی و جلوگیری از تکرار تاریخی اعطای یارانه به کالای وارداتی

منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره 264