پس از شروع یک هفته هیجانی در بازارها، روز گذشته شاهد بازگشت آرامش به معاملات بورس، ارز و سکه بودیم. به‌نظر می‌رسد تحلیل فعالان اقتصادی از آینده برجام دقیق‌تر شده و کمتر کسی رای ترامپ به عدم‌تایید پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را معادل لغو این معاهده بین‌المللی می‌داند. به‌عبارت دقیق‌تر، تفاوت‌های عمده‌ای که شرایط فعلی با دوره قبلی اعمال تحریم‌ها دارد در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران لحاظ شده است. این موضوع موجب فروکش هیجان منفی بازارها در معاملات دیروز شد. به این ترتیب، شاخص سهام برای دومین روز متوالی رشد ملایمی را تجربه کرد. هرچند این روند با چاشنی حمایت سهامداران حقوقی همراه بود؛ اما ازسوی سایر سهامداران نیز فشار سنگینی بر فروش سهام مشاهده نمی‌شد. همچنین در بازار ارز، دلار پس از ۱۱ روز صعود متوالی کاهشی شد و به نرخ ۴۰۴۰ تومان رسید. دو دیدگاه درباره این روند میان فعالان ارزی مطرح بود. گروهی عرضه از سوی بازارساز و فضای روز گذشته بازار ارز را به معنای بازگشت آرامش ارزیابی می‌کردند؛ اما عده‌ای همچنان معتقدند تنش‌های سیاسی محرک نرخ ارز خواهد بود و افت روز گذشته صرفا شناسایی سود سفته‌بازان پس از رشدهای متوالی بوده است. سکه نیز همگام با دلار افت ۸ هزار تومانی را تجربه کرد.

روز گذشته، دلار به زبان ریاضی نوسانات سینوسی را تجربه کرد. روز گذشته دلار ابتدا از سقف قیمت پایین آمد؛ سپس کمی متمایل به افزایش قیمت شد و در نهایت بار دیگر در مسیر کاهشی قرار گرفت. فرود دلار از ابتدای روز و کاهش دوباره در انتهای روز پس از رشد در اواسط بازار روند دلار را مشابه حرکات سینوسی کرد. دلار که در روز دوشنبه با ۵۱ تومان افزایش به قیمت ۴ هزار و ۵۰ تومان رسیده بود،  حدود ۱۱ صبح روز سه‌شنبه معاملات خود را در محدوده ۴ هزار و ۷۰ تومان آغاز کرد. قیمت این ارز در همان ساعت ابتدایی روز به سرعت در مسیر کاهشی قرار گرفت و تا ساعت ۱۲ ظهر تا محدوده ۴ هزار و ۳۰ تومان پایین آمد. از این نقطه، معامله‌گران ارزی بار دیگر با افزایش خریدها، قیمت را تا محدوده ۴ هزار و ۶۰ تومان بالا بردند، ولی پس از تسویه‌های ارزی در نهایت با قیمت ۴ هزارو ۴۰ تومان به کار خود پایان داد. این قیمت که ۱۰ تومان پایین‌تر از روز دوشنبه بود، موجب شد که اولین کاهش دلار پس از ۱۱ افزایش متوالی به ثبت برسد.

 افت دلار در ساعات انتهایی روز و قطع روند افزایشی این تصور را در میان شماری از معامله‌گران ایجاد کرده بود که هیجان ارزی تعدیل شده است؛ این در حالی بود که عده‌ای اعتقاد داشتند ممکن است معامله‌گران بخشی از ارز خریداری شده را در قیمت‌های بالا به فروش رساندند و اکنون پس از کسب سود قصد داشته باشند بار دیگر در قیمت‌های پایین‌تر اقدام به خرید کنند.روز گذشته سکه تمام بهار آزادی نیز تحت‌تاثیر افت دلار قرار گرفت و با ۸ هزار تومان کاهش به بهای یک میلیون و ۳۱۰ هزار تومان رسید. روز سه‌شنبه معامله‌گران سکه توجه چندانی به نوسانات بازار جهانی نداشتند و توجه آنها بیشتر به‌سوی نوسانات بازار داخلی بود.

  فرود ابتدای روز

دلار چهارمین روز هفته را با قیمت ۴ هزار و ۷۳ تومان آغاز کرد؛ قیمتی که ۲۳ تومان بالاتر از نرخ بسته شده روز دوشنبه بود. البته برخی فعالان عنوان می‌کردند که قیمت دلار در ساعات انتهایی روز دوشنبه و معاملات پشت‌خطی تا نزدیک ۴ هزار و ۱۰۰ تومان بالا رفت، ولی پس از آن با افزایش فروش مواجه شد، عاملی که در روند ابتدای روز سه‌شنبه اثراتی داشت. با این حال، عامل مهم‌تری که پس از ساعت ۱۱ ظهر روند بازار را کاهشی کرد، پیش‌فروش دلار برای صبح سه‌شنبه بود. به گفته چند تن از بازیگران باسابقه بازار، روز سه‌شنبه بازار با افزایش عرضه ارز حاصل از پیش‌فروش برخی از صرافی‌های بانکی مواجه بود. این موضوع موجب شد که قیمت دلار بین ساعت ۱۱ تا ۱۲:۳۰ ظهر حدود ۳۸ تومان از ارزش خود را از دست بدهد و تا نقطه ۴ هزار و ۳۵ تومان پایین بیاید. در واقع، در حالی که برخی معامله‌گران در انتظار آن بودند که دلار به سوی مرز ۴ هزار و ۱۰۰ تومان حرکت کند، با عرضه ارز نوسانات کاهشی شد.  به گفته فعالان، بازارساز ارزی در روز سه‌شنبه قیمت را از دو کانال سعی کرد مدیریت کند. اولین کانال پیش‌فروش قیمت دلار در محدوده ۳ هزار و ۹۹۰ تومان بود. روز سه‌شنبه قیمت صرافی‌های بانکی برای عرضه ارز در حجم عمده در محدوده یادشده قرار داشت و در حجم خرد در مقاطع کوتاهی این ارز در محدوده ابتدایی کانال ۴ هزار تومان به فروش رسید.

  دومین کانالی که بازارساز تلاش کرد از طریق آن دامنه نوسانات را مدیریت کند، نرخ حواله درهم بود. روز گذشته یکی از صرافی‌های بانکی در محدوده هزار و ۱۰۰ تومان و با قیمت هزار و ۱۰۴ تومان عرضه درهم را آغاز کرد. نرخ عرضه این ارز در ساعات انتهایی روز تا هزار و ۹۳ تومان پایین آمد. به گفته برخی فعالان، افزایش نرخ حواله درهم یکی از مهم‌ترین متغیرهای افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر بود و مدیریت نوسانات آن اثر زیادی در قطع روند افزایشی دلار داشت.

  تحریک در آستانه تسویه

از ساعت ۱۲:۳۰ ظهر، موقعیت معامله‌گران و روند قیمت دلار تغییر کرد. به گفته فعالان، معامله‌گران غیررسمی که با افت ابتدای روز ضرر هنگفتی  می‌کردند، با نزدیک شدن به ساعت تسویه معاملات تلاش زیادی کردند که قیمت را در مسیر افزایشی قرار دهند. تحرکات معامله‌گران آتی موجب شد که شاخص بازار ارز بار دیگر به محدوده ۴هزار و ۶۰ تومان پا بگذارد. قیمت دلار حدود ساعت ۱۳:۴۵ به نقطه ۴ هزار و ۶۷ تومانی رسیده بود. در واقع بین این ساعات دلار در مجموع ۳۲ تومان نوسان کرد و در نزدیکی ساعت تسویه (۲ ظهر) تقریبا به محدوده ابتدای روز رسید.

  فشار انتهایی بر قیمت

پس از پایان تسویه‌های ارزی، قیمت دلار بار دیگر مسیر کاهشی را برای حرکت انتخاب کرد. شدت کاهش دلار در این مقطع زمانی تند بود و قیمت به سرعت تا محدوده  ۴ هزار و ۴۰ تومان عقب‌نشینی کرد.  در نهایت ساعت ۳ بعدازظهر قیمت ۴ هزار و ۴۰ تومان برای دلار ثبت شد که نشان‌دهنده افت ۱۰ تومانی نسبت به بهای بسته‌شده این ارز در روز دوشنبه بود. با توجه به اینکه قیمت در یک ساعات انتهایی روز ۲۷ تومان نوسان کرده بود، می‌توان گفت که میزان نوسان در روز سه‌شنبه به ۹۷ تومان رسید. قیمت دلار در یک ساعت و نیم ابتدای روز ۳۸ تومان و در یک ساعت بعدی حدود ۳۲ تومان نوسان را به ثبت رسانده بود.

  تفسیرهای متفاوت از افت انتهایی

افت قیمت دلار در ساعات انتهایی روز سه‌شنبه موجب شد که تفسیرهای متفاوتی در بازار ارز شکل بگیرد. گروهی اعتقاد داشتند که هیجان ارزی به سقف خورده است و قیمت، توان رشد بیشتر را نخواهد داشت. این در حالی بود که عده‌ای این افت را زمینه‌ای برای نوسان‌گیری بیشتر دانستند.دسته اول اعتقاد داشتند که شکست مرز ۴ هزار تومانی برای بازار طبیعی بود، ولی در‌حال‌حاضر عبور از نقاط حساس دیگر مانند رقم ۴ هزار و ۱۰۰تومان را کمتر کسی در بازار تصور می‌کند. این تصور از آنجا بیشتر در بازار برجسته می‌شود که قیمت دلار روز دوشنبه با وجود رسیدن به مرز ۴ هزار و ۱۰۰ تومانی نتوانست از آن عبور کند و پس از آن با افت شدید قیمت مواجه شد. در کنار این، آنها با توجه به افزایش عرضه در روز سه‌شنبه باور دارند بازارساز با قدرت بیشتری در برابر نوسانات هیجانی خواهد ایستاد. روز سه‌شنبه رئیس‌کل بانک مرکزی نیز از مقابله این نهاد با نوسانات هیجانی خبر داده بود.با این وجود دسته دومی در بازار حضور دارند که معتقدند معامله‌گران ارزی پس از رسیدن دلار به مرز ۴ هزار و ۱۰۰ تومان فروش‌های خود را افزایش دادند تا ضمن کسب سود، زمینه را برای پایین آوردن قیمت و خرید در قیمت‌های پایین‌تر فراهم کنند. روند نوسان در روزهای آینده مشخص می‌کند که کدام دسته جهت نوسانات دلار را درست حدس زده است.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد