نماگر بورس تهران پس از جهش ۵ درصدی طی ۸ روز معاملاتی متوالی، روز گذشته عقب‌نشینی کرد و با افت ۱۲۳ واحدی در سطح ۹۵ هزار و ۴۷۷ واحدی قرار گرفت. دیروز نمادهای بزرگ بازار سهام همچون فلزی - معدنی‌ها پس از رشدهای محسوس طی روزهای اخیر، با شناسایی سود از سوی سهامداران عرضه‌های پرحجمی را تجربه کردند و در مسیر اصلاح قیمتی قرار گرفتند. همچنین روز گذشته شاهد رشد قیمتی خودرویی‌ها و چرخش نقدینگی به سمت نمادهای زیرمجموعه این گروه بودیم. موضوعی که در نهایت این گروه را در صدر برترین صنایع بورسی قرار داد.

نماگر بورس تهران در پایان معاملات روز گذشته پس از ۸ روز متوالی صعودی و رشد بیش از ۴ هزار و ۶۰۰ واحدی، با افت ۱۲۳ واحدی مواجه شد. ارزش معاملات خرد بازار سهام که طی روزهای اخیر رنگ و بوی رونق به معاملات سهام داده بود، امروز نیز در سطوح مطلوب بالای ۲۰۰ میلیارد تومان بود. نمادهای بزرگ بورس تهران اما پس از رشدهای محسوس روزهای اخیر، دیروز پس از شناسایی سود از سوی سهامداران با عرضه‌های پرحجم مواجه شدند و مسیر اصلاح قیمتی را در پیش گرفتند. همچنین دیروز شاهد رشد قیمتی خودرویی‌ها و چرخش نقدینگی به سمت نمادهای زیرمجموعه این گروه بودیم.

چرخش نقدینگی به سمت خودرویی‌ها

روز گذشته ارزش معاملات خودرویی‌ها به رقم قابل توجه ۶۴ میلیارد تومان رسید که بیشترین رقم از ۱۲ بهمن ماه سال گذشته محسوب می‌شود. با وجود این برخلاف بهمن ۹۵ که «خساپا» به‌عنوان لیدر این گروه بیشترین ارزش معاملات را نیز در اختیار داشت، این روزها عنوان لیدری خودرویی‌ها در اختیار نماد معاملاتی شرکت ایران خودرو قرار دارد. احتمال افزایش تعرفه خودرو در لایحه بودجه ۹۷ از جمله عواملی بود که طی روزهای اخیر به رشد قیمتی نمادهای زیرمجموعه گروه خودرو و ساخت قطعات انجامید. روز گذشته نیز رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اینکه افزایش تعرفه وارداتی برخی کالاها جزو مطالبات مقامات عالیه نظام از دولت است، گفت: به‌زودی لایحه افزایش تعرفه واردات خودرو و دیگر کالاها به مجلس ارسال خواهد شد. از آنجا که افزایش تعرفه واردات خودرو به منزله کوچ بخشی از تقاضای خودروهای وارداتی به سمت خودروهای داخلی است، به نظر می‌رسد شاهد جذابیت سهام شرکت‌های خودرویی که احتمالا محصولات کیفی بهتری ارائه می‌کنند، خواهیم بود.علاوه بر این اخباری از تامین مالی خودرو از طریق فروش سهام دولت در شرکت‌های خودروساز یا عرضه بلوک از سوی زیرمجموعه‌های ایران خودرو به گوش می‌رسد که خود کاهش احتمالی هزینه مالی این شرکت‌ها را در پی خواهد داشت و در مجموع می‌تواند تاثیر بسزایی در بهبود وضعیت بنیادی این گروه داشته باشد.

خبر معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت شرکت‌های خودرویی در سال آینده نیز روز گذشته در میان عوامل محرک این گروه قرار گرفت و به موج هیجانی بازار در نمادهای خودرویی دامن زد. پیش از این برخی از شرکت‌های خودرویی اقدام به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها کرده بودند. سخنان رئیس سازمان بورس در نشست خبری روز گذشته و اشاره وی به معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، سیگنالی مثبت در اختیار سهامداران نمادهای خودرویی قرار داد و این نمادها را به صف خرید کشاند.  روند تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت همچنان وضعیت مبهم را سپری می‌کند. به عبارت دیگر همچنان مشخص نیست که آیا تنها شرکت‌های زیان‌ده مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت امکان افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت را داشته و از مالیات معاف می‌شوند یا این قانون تمامی شرکت‌های سهامی را در برمی‌گیرد (پیش از این تمامی شرکت‌ها می‌توانستند از قانون افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی استفاده کنند). با وجود این باید توجه داشت افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت تاثیر مستقیمی بر سودآوری شرکت‌ها به جا نمی‌گذارد. از نظر بنیادی شرکتی که با افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی ارزش دارایی‌هایش را به روز می‌کند، می‌تواند شفاف‌تر از گذشته عمل کند و این موضوع می‌تواند به این شرکت برای کسب اعتبارات مورد نیاز کمک کند. اما در حالت کلی این افزایش سرمایه صرفا تغییری کاغذی برای اصلاح صورت‌های مالی است و نقدینگی جدیدی به‌صورت مستقیم به شرکت وارد نمی‌کند که بتواند از این طریق دردی از شرکت دوا کند. شناسایی سود از سوی سهامداران نمادهای کالامحور (فلزی - معدنی‌ها) که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم، از دیگر عواملی بود که سبب چرخش نقدینگی به سمت خودرویی‌ها شد تا در نهایت این صنعت را در صدر برترین صنایع بورسی از منظر حجم و ارزش معاملات قرار دهد. همان‌طور که پیش از این به دفعات در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» عنوان شد رشد قیمتی خودرویی‌ها در گرو افزایش جریان ورود نقدینگی است. 

   شناسایی سود از سوی سهامداران فلزی-معدنی

نمادهای وابسته به بازارهای کالایی (کامودیتی‌ها) همچون فلزی ‌‌- معدنی‌ها که طی روزهای اخیر، رشدهای قابل توجهی را پشت‌سر گذاشته و بیشترین نقش در رشد نماگر بازار سهام را بر عهده داشتند، دیروز وضعیتی متفاوت را تجربه کردند. به این ترتیب روز گذشته شاهد افت قیمتی اغلب نمادهای زیرمجموعه گروه فلزات اساسی و همچنین کانه‌های فلزی بودیم. در این میان با توجه به اینکه همچنان سیگنال‌‌های خارجی و داخلی برای این نمادها مطلوب ارزیابی می‌شود، به نظر می‌رسد شناسایی سود توسط سهامداران این نمادها، مهم‌ترین دلیل افت قیمت فلزی - معدنی‌ها است.  در عین حال معدنی‌ها که پیش از این به واسطه انتشار شایعاتی درخصوص تغییرات بودجه‌ای درخصوص حقوق دولتی از معادن مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفته و با رشد قیمتی همراه شده بودند، دیروز با شفاف‌سازی‌های انجام شده، مسیری معکوس را برگزیدند؛ به‌طوری که اغلب نمادهای این گروه با کاهش قیمت مواجه شدند. درحالی که فعالان بازار انتظار کاهش حقوق دولتی معادن را داشتند اما شفاف‌سازی‌ها این انتظارات را تا حدودی تعدیل کرد. به دنبال این موضوع دیروز صف فروش در نمادهای معدنی ایجاد شد.

   مروری بر بازگشایی بازارهای جهانی

روز گذشته با بازگشایی بازارهای جهانی، فلزات اساسی کم‌نوسان ظاهر شدند. به این ترتیب قیمت مس دیروز با افت ۵/ ۰ درصدی همراه شد و به ۶۸۷۲ دلار در هر تن رسید. قیمت روی نیز با افت ۱/ ۰ درصدی تا سطوح ۳۲۰۱ دلار در هر تن کاهش داشت. بهای سرب اما با افزایش ۵/ ۰ درصدی به سطوح ۲۳۳۵ دلار در هر تن در بورس لندن رسید. آلومینیوم نیز دیروز بدون تغییر محسوس قیمتی ۲۰۶۴ دلار در هر تن معامله شد. شاخص بیلت فولاد تانگشان نیز روز گذشته ۵/ ۴ دلار دیگر بالا رفت و به ۶۰۱ دلار رسید. «قیمت‌ها در لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۶) اعلام می‌شوند.» باید توجه داشت به‌صورت کلی بازارهای جهانی وارد دوره‌ای شده‌اند که به‌صورت فصلی کاهش تقاضا شکل خواهد گرفت. به این ترتیب طی چند ماه آتی نمی‌توان انتظار جهش قیمتی در میان فلزات پایه داشت. در این میان فولاد به‌عنوان یک استثنا مطرح می‌شود. بر این اساس افزایش محدودیت عرضه فولاد در چین در نقش حمایت از قیمت فولاد در بازارهای جهانی برآمده است.با این وجود باید توجه داشت همچنان قیمت فلزات در بازارهای جهانی در سطوح مناسبی قرار داشته و نکات مطرح شده درخصوص عدم انتظار برای تداوم رشد قیمتی فلزات پایه در چند ماه آتی، نمی‌تواند تهدیدی در برابر روند سوددهی شرکت‌های مرتبط باشد.

   در بازار چه گذشت؟

در دادوستدهای روز دوشنبه، شاخص کل بورس تهران ۱۲۳ واحد (معادل ۱۳/ ۰ درصد) رشد کرد و به رقم ۹۵ هزار و ۴۷۷ واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن (با اثر یکسان نمادها) نیز با افت ۱۳/ ۰ درصدی همراه شد. موضوعی که نشان از افت دسته‌جمعی نمادهای بازار سهام دارد. ارزش معاملات خرد بورس تهران نیز روز دوشنبه به ۲۱۸ میلیارد تومان رسید که حدود ۴۲ درصد از این رقم در اختیار ۱۰ نماد با بیشترین ارزش معاملات قرار داشت. بررسی روند صنایع بورسی در روز دوشنبه نشان می‌دهد از ۳۸ ‌صنعت مورد بررسی، شاخص ۸ صنعت با رشد همراه شد و ۲۵ صنعت نیز معاملات روزانه خود را با افت پشت سر گذاشتند (شاخص ۵ صنعت بدون تغییر ماند). در این میان گروه خودرو و ساخت قطعات بیشترین بازدهی (۳ درصد) در میان صنایع بورسی را کسب کرد. پس از آن نیز گروه انتشار، چاپ و تکثیر با تک‌نماد «چافست» رشد بیش از یک درصدی را تجربه کرد. در مقابل معدنی‌ها با افت ۳/ ۲ درصدی در قعر جدول بازدهی روز دوشنبه صنایع بورسی قرار گرفتند.  بیشترین حجم معاملات نیز دیروز از آن خودرویی‌ها شد. دو گروه فلزات اساسی و سرمایه‌گذاری‌ها نیز در رده‌های بعدی بیشترین حجم معاملات روزانه در میان صنایع بورسی قرار گرفتند.  بیشترین افزایش قیمت روز دوشنبه بورس تهران نیز از آن نماد معاملاتی شرکت‌های نیروکلر، سپنا، قند نیشابور و مهرکام پارس شد. در مقابل اما نماد معاملاتی شرکت‌های سیمان اصفهان، فنرسازی خاور، پمپ‌سازی ایران و معادن منگنز ایران بیشترین کاهش قیمت دوشنبه بورس تهران را تجربه کردند.

   همگام با بازیگران بازار

روز دوشنبه خالص تغییر مالکیت میان بازیگران اصلی بازار حدود ۵۸ میلیون سهم و در مسیر حقوقی به حقیقی بود. این جابه‌جایی‌ رقمی معادل ۹ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران حقیقی منتقل کرد. بیشترین میزان خالص خرید معامله‌گران حقیقی به نماد معاملاتی شرکت ایران خودرو اختصاص داشت. به این ترتیب دیروز حدود ۳۱ میلیون سهم «خودرو» به ارزش افزون بر ۹ میلیارد تومان به نفع معامله‌گران حقیقی بازار منتقل شد. پس از «خودرو»، بیشترین خالص خرید حقیقی‌ها در نماد معاملاتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان شکل گرفت. به این ترتیب ۱۴ میلیون سهم «فولاد» به ارزش ۴ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد. در آن سوی بازار اما بیشترین تحرک حقوقی‌ها در نماد معاملاتی شرکت‌های قند ثابت خراسان، معدنی و صنعتی گل‌گهر و سرمایه‌گذاری آتیه دماوند دیده شد. به این ترتیب طی معاملات این روز، حدود ۹ میلیون سهم «قثابت» از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتفوی سهامداران حقوقی منتقل شد. این جابه‌جایی ارزشی معادل یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان داشت. در میان صنایع بورسی نیز بیشترین مشارکت سهامداران حقیقی در میان خودرویی‌ها و فلزی‌ها به ثبت رسید و در مقابل معدنی‌ها و قندی‌ها بیشترین تحرک حقوقی‌ها را تجربه کردند.