به سرمایه‌گذاری خود نظم دهید

مدیران کسب‌وکار چگونه می‌توانند بهترین تصمیم‌گیری را در مورد ارتقای وضعیت خود در بازار سرمایه داشته باشند؟ آیا روشی برای تجزیه و تحلیل ریسک وجود دارد که به مدیران کمک کند خریدهای معقول، تولید محصولات جدید، مدرن‌سازی کارخانه یا جلوگیری از تولید ظرفیت بیش از حد را انجام دهند؟ پاسخ مقوله «تحلیل ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه» به این سوالات مثبت است و می‌گوید: با اندازه‌گیری تعداد زیادی ریسک که در هر وضعیت وجود دارد، می‌توان این کار را به انجام رساند. در ادامه به راه‌کارها و استراتژی‌های این موضوع نگاهی می‌اندازیم.

از میان تمام تصمیماتی که مدیران می‌گیرند، هیچ‌کدام چالش‌برانگیزتر از انتخاب درست از میان فرصت‌های سرمایه‌گذاری جایگزین نیست. چیزی که این نوع تصمیم را مهم می‌کند، مشکل در برجسته‌سازی نرخ بازگشت سرمایه تحت مجموعه‌ای از مفروضات نیست، بلکه در دشواری فرضیه‌های جایگزین و تاثیر آن‌هاست. هر کدام از این فرضیه‌ها دارای عدم قطعیتی هستند که می‌تواند شرایط را پیچیده‌تر کند. این جایی است که عنصر ریسک وارد شده و در ارزیابی ریسک است که یک مدیر اجرایی قادر به دریافت کمک کمی از ابزارها و تکنیک‌های حال حاضر است، اما در عین حال می‌تواند رویکردها و استراتژی‌هایی را به کار گیرد که به او در کاهش ریسک و مدیریت آن کمک کند.

اهمیت مدیریت ریسک

مقوله سرمایه‌گذاری با گستره و تنوع وسیعی روبه‌روست. سرمایه‌گذاری در گواهی سپرده، اوراق قرضه، سهام عادی، صندوق مشترک سرمایه‌گذاری و... می‌تواند نمونه‌هایی از انواع سرمایه‌گذاری محسوب شود. سرمایه‌گذاری نیازمند مدیریت است، زیرا دست‌یابی به ثروت سود ناشی از سرمایه‌گذاری از آن‌جا که با گذشت زمان ارتباط دارد، همواره با مقوله‌ای به نام مخاطره یا ریسک توام است. تاریخ نشان می‌دهد هنگامی که مردم سرمایه‌گذاری می‌کنند و به سرمایه‌گذاری ادامه می‌دهند، احتمال بیشتری برای کسب سود مثبت در بلندمدت دارند. اما هنگامی که بازارها شروع به نوسان می‌کنند، ممکن است تصمیم‌گیری در مورد شرایط مالی در واکنش به تغییرات پورتفولیو وسوسه‌کننده باشد. افرادی که تصمیمات مالی خود را روی احساسات پایه‌گذاری می‌کنند، هنگامی که بازار رو به رشد و قیمت‌ها کم است، نتیجه می‌گیرند. این سرمایه‌گذاران درنهایت زمان سخت‌تری برای رسیدن به اهداف مالی بلندمدت خود دارند. اما چگونه می‌توان با فکر و تحلیل از این اشتباهات سرمایه‌گذاری معمول اجتناب کرد؟ این استراتژی‌های سرمایه‌گذاری که در ادامه بیان می‌شود، می‌تواند به کاهش خطرات مربوط به سرمایه‌گذاری کمک کند و به طور بالقوه نرخ بازگشت سرمایه پایدار در طول زمان را برای شما به ارمغان آورد.

استراتژی اول؛ تخصیص دارایی‌ها

تخصیص دارایی مناسب به نحوه ارزش‌گذاری سرمایه‌گذاری‌ها در پروژه پورتفولیوی شما کمک می‌کند و ممکن است تنها عامل مهم در موفقیت پورتفولیوی شما باشد. به عنوان مثال، اگر هدف شما دنبال کردن رشد است و مایل به رسیدن به این هدف هستید، می‌توانید 80 درصد از دارایی‌های خود را در سهام و 20 درصد را در اوراق قرضه سرمایه‌گذاری کنید. قبل از این‌که تصمیم بگیرید چگونه طبقه‌بندی دارایی‌ها را در پورتفولیوی خود تقسیم کنید، مطمئن شوید که از چهارچوب زمانی سرمایه‌گذاری و ریسک‌ها و پاداش‌های احتمالی هر طبقه از دارایی‌ها آگاه باشید. موارد زیر می‌تواند در زمینه تخصیص دارایی‌ها راه‌گشای شما باشد.

  سهام

• به طور کلی سهام با توجه به میزان نوظهور بودن بازار می‌تواند سطح بالای ریسک را در کوتاه‌مدت تحمل کند.

• از لحاظ تاریخی نیز درآمد بلندمدت بیشتری نسبت به سایر دارایی‌ها کسب می‌کند.

• به طور کلی، فراتر رفتن آن از تورم نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌های دیگر در بلندمدت بهتر است.

  اوراق قرضه

• به طور کلی نوسانات قیمتی شدید کوتاه‌مدت آن نسبت به سهام کمتر است و درنتیجه ریسک بازار پایین‌تری را ارائه می‌دهد.

• می‌تواند اصل پول را حفظ کند و تمایل به ارائه بازده بلندمدت پایین‌تر و ریسک تورم بالاتر در طول زمان دارد.

• قیمت اوراق قرضه در صورت افزایش نرخ بهره احتمالا سقوط خواهد کرد. اگر پیش از رسیدن به رشد، اوراق قرضه را بفروشید، ممکن است قیمت بالاتر یا پایین‌تری از آن‌چه پرداخت می‌کنید، با توجه به جهت نرخ بهره دریافت کنید.

  ابزارهای بازار پول

• در میان پایدارترین کلاس‌های دارایی‌ها از لحاظ بازده، ابزارهای بازار پول دارای ریسک کم بازار هستند. (در سطح جهانی، مدیران این اوراق بهادار سعی دارند قیمت هر سهم را روی یک دلار نگه دارند و نرخ بازگشت سرمایه را به عنوان سود تقسیم کنند.)

• به طور کلی امکان بالقوه برای جلوگیری از تورم با کمک حاشیه سود بزرگ وجود ندارد.

• این روش از سوی هیچ آژانس دولتی‌ای تضمین نشده است. (هیچ تضمینی وجود ندارد که هر یک از صندوق‌ها قیمت پایه یک دلار را حفظ کند.)

تمرکز روی برنامه‌های بلندمدت

سرمایه‌گذاری در مدت طولانی، ترجیحا پنج سال – زمان طولانی‌تر، ایده‌آل‌تر – می‌تواند احتمال بازگشت مثبت سرمایه را افزایش دهد، هر چند تضمینی برای این کار نیست و بستگی به میزان ریسک‌هایی دارد که در بازار سرمایه وجود دارد. شما ممکن است تصمیم بگیرید نوسانات روزانه یا کوتاه‌مدتی را که رخ می‌دهد، نادیده بگیرید و بر پتانسیل‌های رشد بلندمدت سرمایه‌گذاری خود متمرکز شوید. هم‌چنین عاقلانه است به خودتان یادآوری کنید که چرا اولویت‌های خاصی را انتخاب کرده‌اید.

از نظارت بیش از حد بر سرمایه‌گذاری خود خودداری کنید و بگذارید سرمایه‌گذاری زمان مورد نظر خود را طی کند. این که گفته می‌شود اگر هر روز به دنبال بررسی عملکرد خود باشید، می‌توانید به سود بیشتری برسید، شاید اغراق‌آمیز باشد. شرایط بازار همیشه به نفع شما نیست، بنابراین از تصمیم‌گیری‌های نادرست برای جلوگیری از ضرر خودداری کنید و به دنبال کسب سود در بلندمدت و تمرکز روی برنامه بلندمدت خود باشید.

مزایای سرمایه‌گذاری منظم

سرمایه‌گذاری‌های منظم را جزو اهداف خود قرار دهید. سرمایه‌گذاری منظم در بازار سهام می‌تواند در طول زمان بازدهی را بالا ببرد، زیرا شما از مزایای میانگین هزینه بهره خواهید برد. این به معنای آن است که میزان سرمایه‌گذاری شما وقتی که قیمت‌ها کم است، بیشتر و در زمانی که گران‌تر است، کمتر انجام می‌شود. با کمک این تئوری شما به طور موثر قیمت متوسط در طول یک دوره ثابت را پرداخت می‌کنید، که می‌تواند موجب تضعیف اثر نوسانات بازار شود. بااین‌حال، این استراتژی، مانند هر نوع دیگری، همیشه جواب نخواهد داد و امکان دارد که شما با بازدهی پایین‌تری کار را به پایان برسانید، به جای این‌که از ابتدا کل مبلغ واحد را سرمایه‌گذاری کرده باشید.

می‌توانید از دستور توقف ضرر برای سرمایه‌گذاری سهام استفاده کنید. سرمایه‌گذاری منظم کمک می‌کند ضرر ناگهانی را تشخیص دهید و از دستور توقف ضرر استفاده کنید تا از خود در برابر هر گونه شکست ناگهانی در بازار جلوگیری کنید. هنگامی که شما دستور توقف ضرر را در لحظه می‌دهید، به این معنی است که سهام به صورت خودکار به هنگام فروش به قیمت خاصی فروخته شود. این استراتژی ممکن است برای محافظت از سود و هم‌چنین محدود کردن هر گونه زیان استفاده شود. به عنوان مثال، یک دستور توقف ضرر که در 10 درصد کمتر از قیمت تعیین می‌شود، ضرر شما را به 10 درصد کاهش می‌دهد، گرچه چگونگی استفاده از این استراتژی بستگی به اولویت‌ها و نگرش شما به ریسک دارد.

سرمایه‌گذاری جهانی؛ ریسک یا سود؟

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های جهانی می‌تواند به سرمایه شما تنوع ببخشد و به شما این امکان را دهد که طیف وسیعی از سهام را در سراسر دنیا به جای تمرکز در یک نقطه سرمایه‌گذاری کنید. اگر بازار سهام در نقطه‌ای با رکود مواجه شد، می‌توانید امیدوار باشید در جای دیگر در حال سوددهی هستید. صندوق‌های جهانی ممکن است هم در شرکت‌های کشورهای توسعه‌یافته و هم در حال توسعه ظهور کنند و این بازارها سرمایه‌گذاران را قادر می‌سازند در معرض طیف گسترده‌ای از اقتصادهایی با جمعیت‌های مختلف و پویایی‌های متفاوت قرار گیرند. به عنوان مثال، بازارهای نوظهور اغلب از جمعیت جوان‌تر و رشد اقتصادی بهتری بهره‌مند هستند. این موضوع را هم مدنظر داشته باشید که این بازارها می‌توانند نوسان داشته باشند و ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها بالاست و ممکن است کمتر از سایر بازارها تنظیم شود. بنابراین معمولا بخش کوچکی از مجموعه سرمایه‌گذاری متنوع را تشکیل می‌دهند. هم‌چنین سرمایه‌گذاری در بازارهای جهانی می‌تواند میزان ریسک ارزی را نیز بالا ببرد. بنابراین هدف از بیان این موضوع این بود که پیش از سرمایه‌گذاری حتما نوع بازار را بسنجید و تحلیل‌های لازم در آن خصوص را انجام دهید. لازم است انواع ریسک سرمایه‌گذاری در هر بازار خاص را تحلیل کنید و به اصطلاح، تا حد امکان دست‌به‌عصا راه بروید.

منبع: فصلنامه وخارزم(نشریه داخلی شرکت سرمایه گذاری خوارزمی)